Biodistributie van adeno‐geassocieerde virussen in de hersenen van schapen en makaak apen
NTS-identificatiecode
NTS-BE-369183 v.1, 19-08-2024
Nationale identificatiecode van de NTS
Veld wordt niet gepubliceerd.
Land
België
Taal
nl
Indiening bij EU
Veld wordt niet gepubliceerd.
ja
Duur van het project, uitgedrukt in maanden.
60
Trefwoorden
gentherapie
epilepsie
hersenschors
Doel(en) van het project
Omzettinggericht en toegepast onderzoek: Zenuwziekten en psychische aandoeningen van de mens
Doelstellingen en verwachte voordelen van het project
Beschrijf de doelstellingen van het project (bijvoorbeeld het aanpakken van bepaalde wetenschappelijke onduidelijkheden, of wetenschappelijke of klinische behoeften).
De doelstelling van dit project is de ontwikkeling van gentherapie voor de behandeling van bepaalde vormen van epilepsie. De veranderingen in het genetisch materiaal in de cellen die epilepsie veroorzaken wordt bekomen door de toediening van adeno-geassocieerde virussen. Om gentherapie te ontwikkelen moeten we in eerste instantie de verspreiding van adeno-geassocieerde virussen na injectie in de hersenen van schapen en apen bepalen.
Welke potentiële voordelen kan dit project opleveren? Leg uit hoe de wetenschap vooruit kan worden geholpen of mensen, dieren of het milieu uiteindelijk voordeel kunnen hebben bij het project. Maak, waar van toepassing, een onderscheid tussen voordelen op korte termijn (binnen de looptijd van het project) en voordelen op lange termijn (die mogelijk pas worden bereikt nadat het project is afgerond).
Gentherapie is een beloftevolle nieuwe benadering voor de behandeling van sommige vormen van epilepsie, waarbij het letsel in de hersenschors gelegen is. De injectie van een virale vector in het letsel kan in sommige gevallen vermijden dat een deel van de hersenschors moet verwijderd worden, of kan in gevallen waar een resectie niet mogelijk is ook de definitieve behandeling van de epilepsie vormen. Bovendien willen we in dit project nagaan of schapen een mogelijk alternatief kunnen zijn voor het gebruik van apen in dergelijke experimenten.
Voorspelde schade
In welke procedures worden de dieren gewoonlijk gebruikt (bijvoorbeeld injecties, chirurgische procedures)? Vermeld het aantal en de duur van deze procedures.
Bij vier schapen willen we injecties uitvoeren met fysiologisch serum, contraststof en een virale vector terwijl het dier gescand wordt in een NMR scanner om de verspreiding van deze stoffen in de hersenen te meten. Hiertoe moeten we twee kleine openingen in de schedel maken tijdens algemene anesthesie. De injecties zullen uitgevoerd worden tijdens sedatie. Bij vier apen willen we dezelfde procedures uitvoeren om de resultaten te kunnen vergelijken. In totaal zal elk dier 5 keer gescand worden tijdens sedatie. De totale duur van een experiment bedraagt drie maanden voor elk dier.
Wat zijn de verwachte gevolgen/nadelige effecten voor de dieren, bijvoorbeeld pijn, gewichtsverlies, inactiviteit/verminderde mobiliteit, stress, abnormaal gedrag, en wat is de duur van die effecten?
De opening in de schedel kan tijdelijk ongemak veroorzaken, waarvoor we pijnstilling zullen geven. De injecties zelf zijn pijnloos.
Welke soorten en aantallen dieren zullen naar verwachting worden gebruikt? Wat zijn de verwachte ernstgraden en de aantallen dieren in elke ernstcategorie (per soort)?
Soort:
Totaal aantal
Geraamde aantallen naar ernstgraad
Terminaal
Licht
Matig
Ernstig
Schapen (Ovis aries)
4
0
0
4
0
Rhesusapen (Macaca mulatta)
4
0
0
4
0
Wat gebeurt er met de dieren die aan het einde van de procedure in leven worden gehouden?
Soort:
Geraamd aantal te hergebruiken, in het habitat-/houderijsysteem terug te plaatsen of voor adoptie vrij te geven dieren
Hergebruikt
Teruggeplaatst
Geadopteerd
Geef de redenen voor het geplande lot van de dieren na de procedure.
De dieren moeten voor dit project gedood worden na de procedure om de verdeling van de virale vector in de hersenen te kunnen bepalen.
Toepassing van de drie V’s
1. Vervanging
Beschrijf welke diervrije alternatieven op dit gebied voorhanden zijn en waarom zij niet voor het project kunnen worden gebruikt.
In vitro testen kunnen dit onderzoek niet vervangen aangezien er een intact zenuwstelsel moet zijn.
2. Vermindering
Leg uit hoe de aantallen dieren voor dit project zijn bepaald. Beschrijf de stappen die zijn genomen om het aantal te gebruiken dieren te verminderen en de beginselen die zijn gebruikt bij het opzetten van de studies. Beschrijf, waar van toepassing, de praktijken die gedurende het hele project zullen worden toegepast om het aantal dieren die in overeenstemming met de wetenschappelijke doelstellingen werden gebruikt, tot een minimum te beperken. Deze praktijken kunnen bijvoorbeeld bestaan uit proefprojecten, computermodellen, het delen van weefsel en hergebruik.
We gebruiken het minimum aantal proefdieren om de gegevens te kunnen publiceren.
3. Verfijning
Geef voorbeelden van de specifieke maatregelen (bv. verscherpte monitoring, postoperatieve behandeling, pijnbestrijding, training van dieren) die in verband met de procedures moeten worden genomen om de welzijnskosten (schade) voor de dieren tot een minimum te beperken. Beschrijf de mechanismen om gedurende de looptijd van het project nieuwe verfijningstechnieken in gebruik te nemen.
Alle dieren worden sociaal gehuisvest. De dieren worden gedurende de volledige duur van het experiment dagelijks gecontroleerd (gezondheidscheck, nazicht ter plaatse door dierenarts). Bij alle dieren zullen hersenscans worden gebruikt om tekenen van nadelige effecten op te sporen. Pijnstilling zal gegeven worden na het maken van de opening in de schedel zolang als nodig is.
Licht de keuze van de soorten en de bijbehorende levensstadia toe
Voor deze experimenten zijn grote proefdieren noodzakelijk omdat de uiteindelijke toepassing bij de mens is. Knaagdieren zijn niet geschikt omdat zij niet de hersensleuven hebben zoals mensen. Zowel schapen als apen hebben een patroon van hersensleuven dat vergelijkbaar is met dat van de mens. De verdeling van de virale vector wordt sterk bepaald door deze hersensleuven. We zullen volwassen dieren gebruiken omdat de behandeling bij de mens ook zal gebeuren bij volwassenen.
Voor een beoordeling achteraf geselecteerd project
Project geselecteerd voor BA?
ja
Termijn voor BA
31-07-2029
Reden voor de beoordeling achteraf
Bevat ernstige procedures
Maakt gebruik van niet-menselijke primaten
Andere reden
ja
Toelichting van de andere reden voor de beoordeling achteraf
Vereist volgens regelgeving
Aanvullende velden
Nationaal veld 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 4
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 5
Veld wordt niet gepubliceerd.
Startdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Einddatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Goedkeuringsdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Link naar de eerdere versie van de NTS buiten het EC-systeem