NIET-TECHNISCHE PROJECTSAMENVATTING
Naam van het project
Onderzoek naar het effect van celdood door ijzer in macrofagen tijdens leishmaniasis
NTS-identificatiecode
NTS-BE-332281 v.1, 08-05-2025
Nationale identificatiecode van de NTS
Veld wordt niet gepubliceerd.
Land
België
Taal
nl
Indiening bij EU
Veld wordt niet gepubliceerd.
ja
Duur van het project, uitgedrukt in maanden.
48
Trefwoorden
Infectie
Leishmania
celdood
immuun reacties
Doel(en) van het project
Fundamenteel onderzoek: Immuunstelsel
Doelstellingen en verwachte voordelen van het project
Beschrijf de doelstellingen van het project (bijvoorbeeld het aanpakken van bepaalde wetenschappelijke onduidelijkheden, of wetenschappelijke of klinische behoeften).
Het signalisatienetwerk dat leidt tot ontsteking en celdood is van cruciaal belang voor de activatie van een gepaste immuunrespons tijdens infecties zoals door de parasiet Leishmania. Een bepaalde vorm van celdood door ijzer werd recent geïdentificeerd als zijnde belangrijk in deze signalisatienetwerken tijdens een in vitro Leishmania infectie in een bepaalde soort witte bloedcellen genaamd macrofagen. Deze cellen zijn verantwoordelijk voor de verdediging tegen parasitaire infecties en dus kan het optreden van ferroptose in deze cellen een effect hebben op de mogelijkheid om de infectie te bestrijden. Het is echter nog niet geweten wat de rol is van deze soort celdood in macrofagen tijdens infecties in levende muizen. In deze studie onderzoeken we hoe het bevorderen van celdood door ijzer in macrofagen de immuunrespons in levende muizen tijdens Leishmania infecties verandert.
Welke potentiële voordelen kan dit project opleveren? Leg uit hoe de wetenschap vooruit kan worden geholpen of mensen, dieren of het milieu uiteindelijk voordeel kunnen hebben bij het project. Maak, waar van toepassing, een onderscheid tussen voordelen op korte termijn (binnen de looptijd van het project) en voordelen op lange termijn (die mogelijk pas worden bereikt nadat het project is afgerond).
Op korte termijn zullen de experimenten in dit project uitwijzen welke rol celdood door ijzer in macrofagen speelt in de afweer van Leishmania infecties in muizen. Op deze manier zullen we een zicht krijgen op de functie van een unieke celbiologische activiteit tijdens infecties in dit welbepaalde celtype, wat op lange termijn zou kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een nieuwe heel doelwit-gerichte therapie tegen Leishmania infecties.
Voorspelde schade
In welke procedures worden de dieren gewoonlijk gebruikt (bijvoorbeeld injecties, chirurgische procedures)? Vermeld het aantal en de duur van deze procedures.
De muizen in deze studie zullen verdoofd worden via injectie vooraleer ze geïnfecteerd zullen worden via injectie van Leishmania parasieten in de staartader. De dieren zullen dan wekelijks gedurende 10 minuten worden opgevolgd in een toestel dat de lichtgevende parasieten kan detecteren. De dieren zullen hiervoor tijdelijk verdoofd worden via inademing van isofluraan. Er zal regelmatig bloed van de dieren worden genomen via bloedcollectie uit de staartader om ontstekingsparameters te kunnen opvolgen. In andere experimenten zullen de muizen na bepaalde tijdstippen voor en na de behandeling gedood worden voor analyse van de parasitaire infectie en van inflammatie parameters.
Wat zijn de verwachte gevolgen/nadelige effecten voor de dieren, bijvoorbeeld pijn, gewichtsverlies, inactiviteit/verminderde mobiliteit, stress, abnormaal gedrag, en wat is de duur van die effecten?
In dit project gebruiken we twee verschillende Leishmania parasieten die een verschillend effect hebben op de muis. Na een infectie met 'Leishmania infantum' ontwikkelen de muizen een symptoomloze infectie tijdens dewelke het aantal parasieten in de interne weefsels (lever, milt en beenmerg) eerst toeneemt en later in een langdurige, blijvende vorm van de infectie gecontroleerd wordt door het immuunsysteem. Na een infectie met 'Leishmania major' ontwikkelen de muizen een ontsteking ter hoogte van de huid van het oor waarbij eerst roodheid optreedt en vervolgens een wonde wordt gevormd met latere korstvorming. Er zijn geen effecten elders in het lichaam. Beide infecties duren 6 weken. De nadelige gevolgen van de infecties zijn dus licht.
Welke soorten en aantallen dieren zullen naar verwachting worden gebruikt? Wat zijn de verwachte ernstgraden en de aantallen dieren in elke ernstcategorie (per soort)?
Soort:
Totaal aantal
Geraamde aantallen naar ernstgraad
Terminaal
Licht
Matig
Ernstig
Muizen (Mus musculus)
256
0
108
148
0
Wat gebeurt er met de dieren die aan het einde van de procedure in leven worden gehouden?
Soort:
Geraamd aantal te hergebruiken, in het habitat-/houderijsysteem terug te plaatsen of voor adoptie vrij te geven dieren
Hergebruikt
Teruggeplaatst
Geadopteerd
Geef de redenen voor het geplande lot van de dieren na de procedure.
Na de procedure worden alle dieren humaan gedood voor analyse, er is geen lot na de procedure.
Toepassing van de drie V’s
1. Vervanging
Beschrijf welke diervrije alternatieven op dit gebied voorhanden zijn en waarom zij niet voor het project kunnen worden gebruikt.
Ook bij de mens is het volledige lichaam en dus verschillende organen betrokken bij de ontwikkeling van ziektesymptomen. Dit kan enkel onderzocht worden door gebruik te maken van een volledig organisme en kan niet vervangen worden door een diervrij systeem. Aangezien deze studie zal kijken naar de immunologische effecten van een welbepaalde vorm van celdood tegen infectieziekten is het niet mogelijk om te werken met andere laboratoriummodellen.
2. Vermindering
Leg uit hoe de aantallen dieren voor dit project zijn bepaald. Beschrijf de stappen die zijn genomen om het aantal te gebruiken dieren te verminderen en de beginselen die zijn gebruikt bij het opzetten van de studies. Beschrijf, waar van toepassing, de praktijken die gedurende het hele project zullen worden toegepast om het aantal dieren die in overeenstemming met de wetenschappelijke doelstellingen werden gebruikt, tot een minimum te beperken. Deze praktijken kunnen bijvoorbeeld bestaan uit proefprojecten, computermodellen, het delen van weefsel en hergebruik.
De aantallen die gebruikt zullen worden voor dit project zijn bepaald op basis van eerdere ervaring met de modellen en de verwachte variatie binnen het model, alsook door middel van statistische testen. Doordat dieren in bepaalde experimenten zullen worden opgevolgd in de tijd, kan hun aantal heel laag gehouden worden en kan er toch veel informatie ingewonnen worden van het zelfde dier (infectieverloop, verloop immuunrespons).
3. Verfijning
Geef voorbeelden van de specifieke maatregelen (bv. verscherpte monitoring, postoperatieve behandeling, pijnbestrijding, training van dieren) die in verband met de procedures moeten worden genomen om de welzijnskosten (schade) voor de dieren tot een minimum te beperken. Beschrijf de mechanismen om gedurende de looptijd van het project nieuwe verfijningstechnieken in gebruik te nemen.
Dieren zullen zowel tijdens de infectie als tijdens de wekelijkse opvolging verdoofd worden om alle extra ongemak (buiten de infectie) te beperken. Het welzijn van de dieren zal dagelijks worden opgevolgd en indien nodig (bij het bereiken van humane eindpunten op basis van algemene observatiescores) zullen de dieren humaan gedood worden door inademing van giftige gassen.
Licht de keuze van de soorten en de bijbehorende levensstadia toe
Het gebruik van muizen laat ons toe om leishmaniasis te bestuderen in een levend systeem. Hier maken we gebruik van muizen die een bepaald gen missen waarvan het eiwitproduct cellen beschermt tegen de ijzer-gemedieerde celdood. Bovendien missen deze muizen dit gen enkel in macrofagen terwijl andere cellen normaal blijven. Bijgevolg zijn macrofagen in deze muizen meer gevoelig voor celdood door ijzer, wat de mogelijkheid biedt om het effect van verhoogde celdood door ijzer te onderzoeken op infecties met Leishmania parasieten. Het ongemak voor de dieren wordt geminimaliseerd door het ziektemodel tijdig te stoppen en zo weinig mogelijk experimenten uit te voeren op levende dieren.
Voor een beoordeling achteraf geselecteerd project
Project geselecteerd voor BA?
ja
Termijn voor BA
30-11-2028
Reden voor de beoordeling achteraf
Bevat ernstige procedures
Maakt gebruik van niet-menselijke primaten
Andere reden
ja
Toelichting van de andere reden voor de beoordeling achteraf
Vereist volgens de regelgeving.
Aanvullende velden
Nationaal veld 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 4
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 5
Veld wordt niet gepubliceerd.
Startdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Einddatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Goedkeuringsdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Link naar de eerdere versie van de NTS buiten het EC-systeem