NIETECHNICZNE STRESZCZENIE PROJEKTU
Tytuł projektu
„Ocena aktywności przeciwnowotworowej pochodnych piperazyny KSK58 i KSK99 w modelu mysiego raka gruczołu sutkowego 4T1.
Identyfikator SND
NTS-PL-042493 v.1, 27-03-2024
Identyfikator krajowy SND
Pole nie zostanie opublikowane.
Państwo
Polska
Język
pl
Składany na poziomie UE
Pole nie zostanie opublikowane.
tak
Czas trwania projektu wyrażony w miesiącach.
6
Słowa kluczowe
piperazyna
nowotwór piersi
onkologia
Cel(e) projektu
Badania podstawowe: Onkologia
Cele i przewidywane korzyści projektu
Proszę opisać cele projektu (na przykład zbadanie pewnych niewiadomych naukowych lub odpowiedzenie na potrzeby naukowe lub kliniczne).
Obecnie szereg związków, takich jak puryna, indol, pirymidyna, piperazyna, tiazol, itp., należą do związków heterocyklicznych mają szerokie zastosowanie w chemii farmaceutycznej, chemii organicznej czy medycznej. FDA podała również, że około 60% małych cząsteczek to związki heterocykliczne zawierające azot, a 25 najpopularniejszych leków z 2014 roku zawierających heterocykliczne ugrupowanie zawierające azot osiągnęło roczną sprzedaż o wartości ponad 50 miliardów dolarów. Wśród nich piperazyna jest uważana za najważniejszy składnik w składzie kilku leków o doskonałych właściwościach terapeutycznych, które reprezentują najbardziej szeroki chemotyp w dziedzinie współczesnego odkrywania leków i jest trzecią najważniejszą cząsteczką zawierającą azot po piperydynie i pirydynie. Struktury zawierające ugrupowanie piperazyny, wykazują różne działania farmakologiczne, w tym przeciwgrzybicze, przeciwdepresyjne, przeciwmalaryczne, przeciwmigrenowe, przeciwcukrzycowe, antyproliferacyjne, przeciwnadciśnieniowe, przeciwzapalne. Przedmiotem planowanych badań aktywności przeciwnowotworowej związków w modelu mysiego raka gruczołu sutkowego 4T1 są dwie pochodne piperazyny – KSK58 oraz KSK99. Związki te zostały opracowane w Zakładzie Chemii Leków, w Instytucie Farmakologii im. Jerzego Maja, PAN w Krakowie. Obydwie struktury, których działanie planujemy zbadać, KSK58 i KSK99 charakteryzują się wysokim powinowactwem do receptorów H3 histaminowych oraz zróżnicowaną siłą wiązania z receptorami sigma-1 oraz sigma-2 . Receptory te mają udział w procesie rozwoju nowotworów.
Jakie są potencjalne korzyści wynikające z tego projektu? Należy wyjaśnić, w jaki sposób projekt może przyczynić się do postępów w nauce, lub też jakie ostateczne korzyści mogą z niego czerpać ludzie, zwierzęta lub środowisko. W stosownych przypadkach należy wprowadzić rozróżnienie między korzyściami krótkoterminowymi (w czasie trwania projektu) i długoterminowymi (które mogą się pojawić po zakończeniu projektu).
Opracowano wiele związków heterocyklicznych zawierających azot, jako potencjalne leki przeciwnowotworowe, wykazywały one cytotoksyczność wobec szeregu różnych linii komórek nowotworowych, w tym raka okrężnicy, piersi, płuc, prostaty i komórek białaczkowych linie oraz działanie pro-apoptptyczne. Kilka cząsteczek z grupą piperazyny wykazało działanie przeciwnowotworowe zarówno w badaniach przedklinicznych, jak i klinicznych. Pomimo, że różne pochodne piperazyny zostały zsyntetyzowane jako obiecujące środki przeciwnowotworowe, jednak nadal istnieją pewne wady lub ograniczenia związane z ich syntetycznym rozwojem. W ramach programu National Cancer Institute Developmental Therapeutics Program, realizowanego przez Narodowy Instytut Raka w Stanach Zjednoczonych, zostały sprawdzone właściwości cytotoksyczne pięciu pochodnych piperazyny na 63 liniach komórkowych, dziewięciu typów nowotworów ludzkich. Związki KSK58 oraz KSK99 (GI50 1-10 uM dla KSK58 oraz 0,9-3 uM dla KSK99) wykazały najsilniejsze właściwości hamujące wzrost komórek raka piersi w liniach: MCF7, MDA-MB-231, HS 578T, BT-549, T-47D oraz MDA-MB-468. Stanowi to zatem silną przesłankę to sprawdzenia ich aktywności przeciwnowotworowej w modelu zwierzęcym.
Przewidywane szkody
W jakich procedurach będą zazwyczaj stosowane zwierzęta (na przykład wstrzykiwanie, zabiegi chirurgiczne)? Proszę wskazać liczbę i czas trwania tych procedur.
Procedura 1. Zbadanie bezpieczeństwa preparatów w wybranych dawkach, Etap 1. Czynność 1: Handling; czas trwania min. 5 dni. Czynność 2: Dootrzewnowe podania badanych związków. czas trwania: ok. 20 sek./mysz; Czynność 3: Ważenie myszy i monitoring stanu zdrowia, czas trwania: ok. 30 sek/mysz; Czynność 4: Uśmiercenie zwierząt i pobranie tkanek do analiz, czas trwania: ok. 10 sek/mysz; Procedura 2. Zbadanie aktywności przeciwnowotworowej substancji KSK58 i KSK99 w modelu mysiego raka gruczołu sutkowego 4T1. Etap 2. Czynność 1: Handling; czas trwania min. 5 dni. Czynność 2: Dosutkowe wszczepienie komórek nowotworowych 4T1, czas trwania ok. 20 sek./mysz. Czynność 3: Dootrzewnowe podania badanych związków. czas trwania: ok. 20 sek./mysz; Czynność 4: Pomiary guzów nowotworowych, ważenie myszy i monitoring stanu zdrowia., czas trwania: ok. 1 min./mysz; Czynność 5: Pobranie krwi z zatoki żylnej oka. czas trwania ok. po znieczuleniu (15 min. + 2 min) czas skrwawienia wyniesie ok. 30 sek. Czynność 6: Uśmiercenie zwierząt i pobranie tkanek do analiz, czas trwania: ok. 10 sek/mysz
Jakie są przewidywane/szkodliwe skutki dla zwierząt, na przykład ból, utrata masy ciała, brak aktywności / ograniczona mobilność, stres, nietypowe zachowania i czas trwania tych skutków?
Nie przewidujemy szkodliwych skutków dla zwierząt podczas podań badanych związków (podawane dawki zostały wybrane na podstawie dawek stosowanych dla podobnych pochodnych) jednak gdyby wystąpiła utrata masy ciała (powyżej 15%, utrzymująca się dlużej niż 24h), brak poboru pokarmu i wody i/lub inne objawy zagrażające życiu zwierząt lub powodujących znaczny dyskomfort nastąpi wcześniejsze humanitarne zakończenie eksperymentu. Model mysiego raka gruczołu sutkowego 4T1 przerzutuje do płuc więc w momencie obserwacji pogorszenia stanu zdrowia zwierząt badanie zosyanie zakończone (przewisujemy że ok. 28-30 dnia od wszczepienia komórek). Na zakończeniemyszy zostaną uśmiercone poprzez całkowite skrwawienie w trakcie pobierania materiału (krwi) do dalszych analiz (wcześniej otrzymają lek przeciwbólowy). Zwierzęta zostaną wprowadzone w stan narkozy wziewnej za pomocą 2-3% izofluranu w powietrzu medycznym, a następnie zostanie im pobrana krew z zatoki żylnej oka (tylko w procedurze 2). Sama czynność całkowitego skrwawienia doprowadzi już do uśmiercenia zwierzęcia, jakkolwiek dodatkowo myszom zostanie przerwany rdzeń kręgowy (dyslokacja kręgów szyjnych), post mortem wypreparowane zostaną płuca do dalszych oznaczeń (oszacowanie liczby przerzutów) oraz zostanie przeprowadzona ocena makroskopowa pozostałych narządów wewnętrznych. Prawdopodobne szkody, które mogą być wyrządzone zwierzętom w trakcie przeprowadzania niniejszego badania, będą zrównoważone oczekiwanymi korzyściami realizowanego projektu w postaci określenia aktywności przeciwnowotworowej i przeciwprzerzutowej dwóch nowych pochodnych piperazyny i ich dawkozależność.
Zgodnie z przewidywaniami jakie gatunki i jaka liczba zwierząt będą wykorzystywane? Jaka jest oczekiwana dotkliwość i liczba zwierząt w każdej kategorii dotkliwości (w podziale na gatunki)?
Gatunek
Łączna liczba
Szacunkowa liczba dla każdej kategorii dotkliwości
Terminalne
Łagodne
Umiarkowane
Dotkliwe
Myszy (Mus musculus)
64
0
0
4
60
Co stanie się ze zwierzętami utrzymanymi przy życiu po zakończeniu procedury?
Gatunek
Szacunkowa liczba zwierząt przeznaczonych do ponownego wykorzystania, przywrócenia do siedliska/systemu hodowlanego lub objętych programami znajdowania nowego domu
Do ponownego wykorzystania
Przywróconych
Objętych programami znajdowania nowego domu
Proszę podać powody planowanego losu zwierząt po zakończeniu procedury.
Po zakończeniu procedury zwierzęta zostaną uśmiercone w celu pobrania krwi i płuc (tylko w procedurze 2) oraz innych narzadów które zostaną poddane ocenie makroskopowej i zważone. Eutanazja będzie wykonana w znieczuleniu wziewnym (i po wcześniejszym podaniu środka przeciwbólowego), w sposób ograniczający do minimum ból, cierpienie czy stres. Wybrano metodę dyslokacji kręgów szyjnych, szybką i bezbolesną dla zwierzęcia.
Stosowanie zasady 3R
1. Zastąpienie
Proszę wskazać, jakie alternatywne rozwiązania bez wykorzystania zwierząt są dostępne w tej dziedzinie i dlaczego nie mogą być wykorzystane do celów projektu.
Przeprowadzenie doświadczeń metodami bez udziału zwierząt nie jest możliwe w przypadku badań dotyczących badania wpływu nowych substancji na wzrost guza nowotworowego i szczególnie na przerzutowanie nowotworowe. Także potwierdzenie bezpieczeństwa dawki, które były wybrane na podstawie danych literaturowych, wymaga sprawdzenia na żywym organizmie, bo tylko w żywym organizmie wpływ na działanie substancji wywiera jej biodostępność, tempo metabolizmu, krążenie.
2. Ograniczenie
Proszę wyjaśnić, w jaki sposób określono liczbę zwierząt koniecznych do celów tego projektu. Proszę opisać kroki podjęte w celu ograniczenia liczby wykorzystywanych zwierząt oraz zasady zastosowane przy projektowaniu badania. W stosownych przypadkach, proszę opisać praktyki, które będą stosowane w całym projekcie w celu zminimalizowania liczby wykorzystywanych zwierząt zgodnie z celami naukowymi. Praktyki te mogą obejmować np. badania pilotażowe, modelowanie komputerowe, dzielenie się tkankami i ponowne wykorzystywanie.
Zasada ograniczenia wykorzystanych zwierząt została spełniona poprzez wybór zwierząt jednorodnych genetycznie (myszy szczepu wsobnego) oraz redukcję ich liczby do wymaganego statystycznie minimum. Potwierdzenie bezpieczeństwa dawek badanych związków planuje się wykonać na pojedynczych osobnikach na daną dawkę. Przeprowadzenie badań w sprawdzonym ośrodku, który posiada wysoko wykwalifikowaną kadrę i kilkunastoletnie doświadczenie w przeprowadzaniu tego typu badań zapewni właściwe obchodzenie się ze zwierzętami w trakcie eksperymentów i zminimalizuje ryzyko potrzeby ewentualnego powtórzenia badania oraz użycia dodatkowych zwierząt. Doświadczenie zostanie przeprowadzone na myszach pochodzących z certyfikowanej hodowli europejskiej. Substancje KSK58 i KSK99 zostały wybrane spośród kilku innych, ich aktywność in vitro była potwierdzona na panelu 63 linii komórkowych. Obydwie struktury charakteryzują się wysokim powinowactwem do celów molekularnych: receptorów H3 histaminowych oraz zróżnicowaną siłą wiązania z receptorami sigma-1 oraz sigma-2.
3. Udoskonalenie
Proszę podać przykłady konkretnych środków (np. wzmożone monitorowanie, opieka pooperacyjna, terapie przeciwbólowe, trening zwierząt), które należy podjąć w związku z procedurami w celu zminimalizowania szkód dla dobrostanu zwierząt. Proszę opisać mechanizmy wprowadzania technik w zakresie łagodzenia szkód pojawiających się w czasie trwania projektu.
Zasada udoskonalenia badań na zwierzętach została spełniona poprzez podnoszenie kwalifikacji personelu zwierzętarni. Wszyscy pracownicy przechodzą okresowe szkolenia (merytoryczne i praktyczne), doskonalące umiejętności oraz pozwalające na eliminowanie błędów podczas pracy ze zwierzętami. Przez cały okres badania zwierzęta będą miały zapewniony, zgodnie z wytycznymi Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/63/UE oraz nowej Ustawy z dn. 15 stycznia 2015r, wysoki standard życia, odpowiednie warunki bytowe i urozmaicone środowisko chroniące przed nudą (plastikowe rolki służące do zabawy i jako schronienie, domki czy huśtawki). Zwierzęta będą przetrzymywane w warunkach, które zapewniają im stały dostęp wody oraz pokarmu koniecznego do utrzymania zdrowia i witalności. Nie będą również odczuwały dyskomfortu związanego ze środowiskiem. Będą miały zapewnioną wystarczającą przestrzeń, właściwe wyposażenie oraz możliwość kontaktów socjalnych z innymi osobnikami w klatce. W przypadku zachorowania, bólu lub zranienia zapewniona będzie właściwa opieka. Dołożone zostaną wszelkie starania, aby odczucie strachu i stresu wyeliminować do minimum. Opisana w powyższych punktach procedury dobrane zostały tak, aby zwierzęta doświadczalne odczuwały jak najmniejszy dyskomfort (m.in. podanie środka przeciwbólowego przed pobraniem krwi z zatoki żylnej oka).
Proszę wyjaśnić wybór gatunków i powiązanych etapów życia.
Badania wykorzystujące zwierzęta laboratoryjne w badaniach przedklinicznych stanowią zasadniczy etap opracowywania nowych metod leczniczych czy nowych produktów leczniczych. W badaniach przedklinicznych myszy laboratoryjne są najczęściej wybieranym gatunkiem zwierząt, ze względu na dobrze poznany genom, dostępność jednorodnych szczepów wsobnych, łatwość wykonania badań, przy jednocześnie dużych możliwościach pobrania materiału i wykonania wielu badań ex vivo. Nie bez znaczenia jest również łatwa obsługa zwierząt i stosunkowo niedrogie utrzymanie. Zaplanowane doświadczenia zostaną przeprowadzone na myszach szczepu wsobnego Balb/c, samicach w wieku ok 7-8 tyg.
Projekt wybrany do oceny retrospektywnej
Projekt wybrany do OR?
tak
Termin OR
30-09-2024
Przyczyny oceny retrospektywnej
Obejmuje dotkliwe procedury
tak
Wykorzystuje zwierzęta z rzędu naczelnych
Inna przyczyna
Wyjaśnienie innego powodu oceny retrospektywnej
Dodatkowe pola
Pole krajowe 1
Pole nie zostanie opublikowane.
Pole krajowe 2
Pole nie zostanie opublikowane.
Pole krajowe 3
Pole nie zostanie opublikowane.
Pole krajowe 4
Pole nie zostanie opublikowane.
Pole krajowe 5
Pole nie zostanie opublikowane.
Data rozpoczęcia projektu
Pole nie zostanie opublikowane.
Data zakończenia projektu
Pole nie zostanie opublikowane.
Data zatwierdzenia projektu
Pole nie zostanie opublikowane.
Kod ICD 1
Pole nie zostanie opublikowane.
Kod ICD 2
Pole nie zostanie opublikowane.
Kod ICD 3
Pole nie zostanie opublikowane.
Link do poprzedniej wersji SND poza systemem KE