NIET-TECHNISCHE PROJECTSAMENVATTING
Naam van het project
Onderzoek naar de moleculaire mechanismen van hartaandoeningen en herstel
NTS-identificatiecode
NTS-NL-289830 v.1, 24-06-2021
Nationale identificatiecode van de NTS
Veld wordt niet gepubliceerd.
Land
Nederland
Taal
nl
Indiening bij EU
Veld wordt niet gepubliceerd.
ja
Duur van het project, uitgedrukt in maanden.
60
Trefwoorden
hartfalen
gentherapie
hartherstel
niet-coderend RNA
Doel(en) van het project
Fundamenteel onderzoek: Cardiovasculair, bloed- en lymfestelsel
Omzettinggericht en toegepast onderzoek: Cardiovasculaire aandoeningen bij de mens
Doelstellingen en verwachte voordelen van het project
Beschrijf de doelstellingen van het project (bijvoorbeeld het aanpakken van bepaalde wetenschappelijke onduidelijkheden, of wetenschappelijke of klinische behoeften).
Hartziekte is nog altijd een van de belangrijkste doodsoorzaken wereldwijd. Na een hartinfarct en/of een verhoogde bloeddruk, gaan er cellen verloren door celdood, wordt de hartspier stijf en is er een vermindering in de pompkracht van de hartspiercellen wat uiteindelijk kan leiden tot verslechtering in functie. Dit wordt hartfalen genoemd. Omdat al deze veranderingen door verschillende genen worden veroorzaakt en beïnvloed, is het van belang verschillende vormen van hartziekte te bestuderen. Doel van het project is nieuwe factoren te bestuderen die van belang zijn voor zowel het ziek worden van het hart als voor het herstel van het hart. We zullen uiteindelijk ook onderzoeken of ze in een therapie gebruikt kunnen worden. Als we beter leren begrijpen hoe een hart ziek wordt en hoe we het beter kunnen maken, stelt dit ons in staat om bij te dragen aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen voor mensen die lijden aan hartziekten.
Welke potentiële voordelen kan dit project opleveren? Leg uit hoe de wetenschap vooruit kan worden geholpen of mensen, dieren of het milieu uiteindelijk voordeel kunnen hebben bij het project. Maak, waar van toepassing, een onderscheid tussen voordelen op korte termijn (binnen de looptijd van het project) en voordelen op lange termijn (die mogelijk pas worden bereikt nadat het project is afgerond).
Wetenschappelijk belang: Hoewel er veel behandelingen beschikbaar zijn voor verschillende vormen van hartfalen, blijft de mortaliteit nog steeds onaanvaardbaar hoog. In dit voorstel willen we nieuwe genen bestuderen die betrokken zijn bij het herstel van het hart en die het stijf worden van de hartspier kunnen voorkomen. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheden voor behandelingen en de juiste toedieningsmethoden. Maatschappelijk belang: Er is dringend behoefte aan een nieuwe behandeling die enerzijds het stijf worden van het hart voorkomt en anderzijds het hartherstel stimuleert. Dit is precies het doel van onze studies. De verkregen resultaten van ons project zullen uiteindelijk klinische relevantie hebben voor patiënten met hartfalen om langer te leven en een betere kwaliteit van leven te hebben.
Voorspelde schade
In welke procedures worden de dieren gewoonlijk gebruikt (bijvoorbeeld injecties, chirurgische procedures)? Vermeld het aantal en de duur van deze procedures.
De muizen en rattenpups kunnen worden gedood om weefsels te gebruiken voor onderzoek aan de genen. Bij andere muizen worden hartziekten (zoals een hartinfarct of adervernauwing) door middel van een operatie veroorzaakt óf krijgen ze een dieet met veel vet of zout óf er wordt een stof toegediend waardoor er veranderingen in het hart ontstaan. Om het hart tijdens het experiment te bestuderen krijgen de dieren onder narcose een echo of een ECG. In een aantal groepen worden de dieren therapeutisch behandeld voor de veroorzaakte hartziekte door injecties in de buik maar dit kan ook met een injectie direct in het hart. Dit wordt geïnjecteerd tijdens dezelfde operatie die nodig is om de hartziekte te veroorzaken. Als dit werkt, dan pas zal deze therapie ook worden toegepast nadat de hartziekte zich al ontwikkeld heeft, en ondergaan de dieren nogmaals een operatie om deze injectie te krijgen. Na de ingreep zullen de muizen dagelijks worden gecontroleerd op het welzijn en krijgen ze ook pijnstilling.
Wat zijn de verwachte gevolgen/nadelige effecten voor de dieren, bijvoorbeeld pijn, gewichtsverlies, inactiviteit/verminderde mobiliteit, stress, abnormaal gedrag, en wat is de duur van die effecten?
Muizen zullen injecties krijgen en in een aantal gevallen een ingreep. Sommige muizen zullen matig ongerief ondervinden door een genetische modificatie die leidt tot een hartstoornis. Gezien het doel van het onderzoek worden bij de dieren hartziekten geïnduceerd. In het merendeel van de gevallen eindigt het experiment voordat de hartziekte pijn of ongerief veroorzaakt omdat we de eerste stadia van hartstoornissen zullen bestuderen, om stijfheid van de hartspier vroegtijdig te kunnen behandelen of te voorkomen. Gezonde rattenharten zullen worden gebruikt voor onderzoek in het laboratorium.
Welke soorten en aantallen dieren zullen naar verwachting worden gebruikt? Wat zijn de verwachte ernstgraden en de aantallen dieren in elke ernstcategorie (per soort)?
Soort:
Totaal aantal
Geraamde aantallen naar ernstgraad
Terminaal
Licht
Matig
Ernstig
Ratten (Rattus norvegicus)
1600
0
1600
0
0
Muizen (Mus musculus)
11824
0
0
8870
2954
Wat gebeurt er met de dieren die aan het einde van de procedure in leven worden gehouden?
Soort:
Geraamd aantal te hergebruiken, in het habitat-/houderijsysteem terug te plaatsen of voor adoptie vrij te geven dieren
Hergebruikt
Teruggeplaatst
Geadopteerd
Geef de redenen voor het geplande lot van de dieren na de procedure.
De ratten worden gedood zodat we hartspiercellen uit het hart kunnen isoleren voor experimenten in kweek. De muizen worden gedood, waarna de organen uitgebreid worden geanalyseerd.
Toepassing van de drie V’s
1. Vervanging
Beschrijf welke diervrije alternatieven op dit gebied voorhanden zijn en waarom zij niet voor het project kunnen worden gebruikt.
Voordat we besluiten over te gaan tot proefdierstudies, analyseren we eerst reeds verzameld weefselmateriaal, patiëntenmateriaal, en/of (gekweekte) cellen. De resultaten uit deze experimenten bepalen uiteindelijk het besluit om een dierexperiment te gaan doen. Gegevens uit klinische studies bij patiënten kunnen ook aanleiding zijn om dierproeven uit te voeren. De complexe processen bij hartziekte kunnen alleen in een functionerend hart worden bestudeerd. De interactie tussen de verschillende cellen en de plaats van deze cellen in het hart zijn in het laboratorium niet volledig na te bootsen. In het intacte hart kunnen we communicatie tussen hartcellen, de locatie in het hart en de hartcontractie bestuderen, die essentieel zijn om hartfalen te bestuderen. Door gebruik te maken van diermodellen kunnen we ook de veiligheid, effectiviteit en specificiteit van de voorgestelde therapieën beter inschatten.
2. Vermindering
Leg uit hoe de aantallen dieren voor dit project zijn bepaald. Beschrijf de stappen die zijn genomen om het aantal te gebruiken dieren te verminderen en de beginselen die zijn gebruikt bij het opzetten van de studies. Beschrijf, waar van toepassing, de praktijken die gedurende het hele project zullen worden toegepast om het aantal dieren die in overeenstemming met de wetenschappelijke doelstellingen werden gebruikt, tot een minimum te beperken. Deze praktijken kunnen bijvoorbeeld bestaan uit proefprojecten, computermodellen, het delen van weefsel en hergebruik.
Door een goede statistische onderbouwing en gefaseerde uitvoering van de experimenten, gekoppeld aan jarenlange ervaring kunnen we wetenschappelijk verantwoorde studies uitvoeren met het minimum aantal benodigde muizen en ratten.
3. Verfijning
Geef voorbeelden van de specifieke maatregelen (bv. verscherpte monitoring, postoperatieve behandeling, pijnbestrijding, training van dieren) die in verband met de procedures moeten worden genomen om de welzijnskosten (schade) voor de dieren tot een minimum te beperken. Beschrijf de mechanismen om gedurende de looptijd van het project nieuwe verfijningstechnieken in gebruik te nemen.
De ingrepen worden onder algehele anesthesie uitgevoerd. De muizen krijgen voor de ingreep pijnstilling. Na de ingreep zullen de muizen dagelijks worden gecontroleerd op het welzijn. De experimenten worden uitsluitend uitgevoerd door bevoegd en competent personeel.
Licht de keuze van de soorten en de bijbehorende levensstadia toe
De dierproeven worden uitgevoerd met muizen en ratten. Muizen en ratten worden vaak voor studies omtrent hartfalen gebruikt en zijn voor de onderzoeksvragen in dit project geschikt. De kennis en de expertise over deze zoogdieren is ongekend groot. De cellen die zijn verkregen uit rattenharten zijn een veelgebruikt model om de initiële studies uit te voeren om de beste kandidaten te selecteren voordat ze in muismodellen onderzocht zullen worden. Muizen zijn het meest geschikte model om genetische manipulatie in het hart te bestuderen. De processen van hartherstel en de ontwikkeling van hartfalen zijn vergelijkbaar tussen muizen en mensen, wat muizen daarom het meest geschikte model maakt om deze vragen te bestuderen.
Voor een beoordeling achteraf geselecteerd project
Project geselecteerd voor BA?
ja
Termijn voor BA
31-03-2027
Reden voor de beoordeling achteraf
Bevat ernstige procedures
ja
Maakt gebruik van niet-menselijke primaten
Andere reden
Toelichting van de andere reden voor de beoordeling achteraf
Aanvullende velden
Nationaal veld 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 4
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 5
Veld wordt niet gepubliceerd.
Startdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Einddatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Goedkeuringsdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Link naar de eerdere versie van de NTS buiten het EC-systeem