NIET-TECHNISCHE PROJECTSAMENVATTING
Naam van het project
Man/vrouw verschillen tijdens de behandeling van ernstig bloedverlies
NTS-identificatiecode
NTS-NL-033957 v.1, 12-08-2022
Nationale identificatiecode van de NTS
Veld wordt niet gepubliceerd.
Land
Nederland
Taal
nl
Indiening bij EU
Veld wordt niet gepubliceerd.
ja
Duur van het project, uitgedrukt in maanden.
60
Trefwoorden
Ernstig bloedverlies
Geslachtsverschillen
Vochtophoping
Orgaan schade
Doel(en) van het project
Fundamenteel onderzoek: Cardiovasculair, bloed- en lymfestelsel
Omzettinggericht en toegepast onderzoek: Cardiovasculaire aandoeningen bij de mens
Doelstellingen en verwachte voordelen van het project
Beschrijf de doelstellingen van het project (bijvoorbeeld het aanpakken van bepaalde wetenschappelijke onduidelijkheden, of wetenschappelijke of klinische behoeften).
Ernstig bloed verlies na trauma (bv een verkeersongeval) is geassocieerd met een hoge kans op overlijden, ondanks de huidige behandelingsmogelijkheden. Interessant is dat verschillende studies hebben laten zien dat het vrouwelijke geslacht een beschermend effect kan hebben. Vrouwen hebben een 14-21% lagere kans om te komen overlijden in vergelijking met mannen na trauma met ernstig bloedverlies. Dit verschil kunnen we nog niet verklaren, maar kan mogelijk nieuwe behandelingsmogelijkheden beïnvloeden. In dit project bestuderen we de verschillen tussen mannen en vrouwen in het ontstaan van vaatlekkage en vochtophoping als gevolg van ernstig bloedverlies. Tevens is het doel om vaatlekkage en vochtophoping te verminderen om de doorbloeding van de haarvaten (de kleinste bloedvaatjes) te verbeteren en schade aan de organen te beperken na ernstig bloedverlies. Dit willen wij doen door de doorlaatbaarheid van het endotheel (de binnenbekleding van een bloedvat) te verminderen met medicatie. Daarbij focussen we op de reactie van het endotheel op ernstig bloedverlies in mannen en vrouwen van verschillende leeftijden.
Welke potentiële voordelen kan dit project opleveren? Leg uit hoe de wetenschap vooruit kan worden geholpen of mensen, dieren of het milieu uiteindelijk voordeel kunnen hebben bij het project. Maak, waar van toepassing, een onderscheid tussen voordelen op korte termijn (binnen de looptijd van het project) en voordelen op lange termijn (die mogelijk pas worden bereikt nadat het project is afgerond).
What are the potential benefits likely to derive from this project? Explain how science could be advanced, or humans, animals or environment may ultimately benefit from the projects. Where applicable, differentiate between short-term benefits (within the duration of the project) and long-term benefits (which may accrue after the project is finished) . Compulsory! Maximum length is 2500 characters Het wetenschappelijke belang van dit project is inzicht krijgen in de systemen die betrokken zijn bij het lekken van de haarvaten (kleinste bloedvaatjes) als gevolg van ernstig bloedverlies en de verschillen tussen mannen en vrouwen. Met deze kennis kunnen nieuwe medicijnen ontwikkeld worden die ervoor zorgen dat de haarvaten minder lekken en de doorbloeding van de haarvaten verbetert. Het vergroten van deze kennis is essentieel, omdat verstoringen in de doorbloeding van de haarvaten een belangrijke voorspellende factor zijn voor het ontwikkelen van schade aan organen in patiënten na ernstig bloedverlies. Het maatschappelijke belang van dit project is het optimaliseren van de behandeling van patiënten na ernstig bloedverlies. Er is momenteel geen effectieve behandeling beschikbaar die zich richt op de haarvaten, terwijl de laatste jaren is gebleken dat juist verstoringen in de haarvaten belangrijk zijn voor het ontwikkelen van schade aan de organen in patiënten met ernstig bloedverlies.
Voorspelde schade
In welke procedures worden de dieren gewoonlijk gebruikt (bijvoorbeeld injecties, chirurgische procedures)? Vermeld het aantal en de duur van deze procedures.
Het grootste gedeelte (93,6%) van de experimenten vinden onder algehele narcose en pijnstilling plaats. In 2/3e van deze experimenten worden verschillende vaten worden gecanuleerd (er wordt een buisje ingebracht) en de dieren worden voor ongeveer 1 uur in totaal onder narcose gehouden. In deze periode wordt eenmalig de doorbloeding van de haarvaten gemeten. De dieren welke een medicijn ontvangen krijgen dit medicijn direct na start van de narcose toegediend. Alle andere metingen vinden plaats na het doden van het dier onder diepe narcose en met pijnstilling. In 1/3e van de experimenten worden longen worden mechanisch beademd en er wordt gecontroleerd bloed afgenomen tot een zeer lage bloeddruk (van 30 mmHg) wordt bereikt om de gevolgen van ernstig bloedverlies na te bootsen. De bloeddruk wordt voor 1 uur lang op 30 mmHg gehouden en vervolgens krijgen de muizen vocht toegediend tot een bloeddruk boven de 60 mmHg is bereikt. Dit is vergelijkbaar met de behandeling van patiënten na ernstig bloedverlies. Vervolgens worden de muizen voor 1 uur onder narcose gehouden. Elk half uur wordt de doorbloeding van de haarvaten gemeten (in totaal 5x). De dieren welke een medicijn ontvangen krijgen dit medicijn tijdens het geven van het vocht. Alle andere metingen vinden plaats na het doden van het dier onder diepe narcose en met pijnstilling. In een aantal muizen (6,4%) kan een medicijn voorafgaand aan het experiment worden toegediend terwijl de muis nog wakker is.
Wat zijn de verwachte gevolgen/nadelige effecten voor de dieren, bijvoorbeeld pijn, gewichtsverlies, inactiviteit/verminderde mobiliteit, stress, abnormaal gedrag, en wat is de duur van die effecten?
Alle experimenten vinden geheel plaats onder narcose en pijnstilling en de dieren worden gedood tijdens deze diepe narcose en pijnstilling. In de muizen die voorafgaand aan het experiment een medicijn krijgen toegediend, kunnen door de injectie kortdurige pijn en stress ervaren.
Welke soorten en aantallen dieren zullen naar verwachting worden gebruikt? Wat zijn de verwachte ernstgraden en de aantallen dieren in elke ernstcategorie (per soort)?
Soort:
Totaal aantal
Geraamde aantallen naar ernstgraad
Terminaal
Licht
Matig
Ernstig
Muizen (Mus musculus)
1184
1108
76
0
0
Wat gebeurt er met de dieren die aan het einde van de procedure in leven worden gehouden?
Soort:
Geraamd aantal te hergebruiken, in het habitat-/houderijsysteem terug te plaatsen of voor adoptie vrij te geven dieren
Hergebruikt
Teruggeplaatst
Geadopteerd
Geef de redenen voor het geplande lot van de dieren na de procedure.
Alle muizen worden gedood aan het einde van het experiment onder diepe narcose en pijnstilling en zullen niet meer wakker worden. De weefsels moeten na het experiment geanalyseerd worden.
Toepassing van de drie V’s
1. Vervanging
Beschrijf welke diervrije alternatieven op dit gebied voorhanden zijn en waarom zij niet voor het project kunnen worden gebruikt.
Het bestuderen van vaatlekkage en de doorbloeding van de haarvaten tijdens ernstig bloedverlies in mensen is zeer ingewikkeld. Vanaf de binnenkomst van een patiënt in het ziekenhuis vinden er acute (be)handelingen plaats en wordt de patient naar veel verschillende plekken in het ziekenhuis verplaatst. Dit maakt dat de metingen praktisch onuitvoerbaar zijn. Daarnaast zal in de kliniek onmiddelijk worden overgegaan op het geven van vocht en/of bloedproducten wanneer de bloeddruk gevaarlijk laag is en er geen gecontroleerde situatie ontstaat waarin wij kunnen meten. Tot slot is de toediening van de meeste interventies in patiënten nog zeer experimenteel, en zijn dierstudies nodig om de effecten op de doorbloeding van deze middelen te kunnen bestuderen. Vervanging van de dierproeven door middel van celkweek is naar onze mening maar zeer beperkt mogelijk. Wij hebben eerder laten zien dat bloed van patienten met ernstig bloedverlies lekkage veroorzaakte bij gekweekte cellen uit de binnenbekleding van bloedvaten in een schaaltje, maar zonder de ingewikkelde interactie van de bloedstroom, interactie tussen organen en de binnenbekleding van de haarvaten. Een gevolg van ernstig bloedverlies is onder andere een acute daling in de bloeddruk. Ondanks dat organoïden van verschillende organen gekoppeld kunnen worden is het nog niet mogelijk om de autoregulatie van verschillende organen na te bootsen. Als gevolg van een lage bloeddruk zorgt ons lichaam er namelijk voor dat onze bloedsomloop in stand wordt gehouden voor de vitale organen, zoals de hersenen, hart, longen, nieren en lever. Dit gaat ten koste van de doorbloeding van de minder vitale organen zoals de darmen en de huid. Tevens vindt er een acute ontstekingsreactie als gevolg van ernstig bloedverlies plaats en zorgt voor een versterking van de zogenoemde orgaan ‘crosstalk’. Een voorbeeld van een belangrijke ‘crosstalk’ is de interactie tussen de nieren en de longen. De nieren en de longen hebben de potentie om elkaar te beïnvloeden en elkaars structuur en functie te verstoren tijdens een ontstekingsreactie. We weten nog te weinig over deze interacties in ons lichaam om dit volledig te kunnen nabootsen met organoïden. Daarom is het helaas nog niet mogelijk om dit onderzoek volledig te vervangen met organoïden.
2. Vermindering
Leg uit hoe de aantallen dieren voor dit project zijn bepaald. Beschrijf de stappen die zijn genomen om het aantal te gebruiken dieren te verminderen en de beginselen die zijn gebruikt bij het opzetten van de studies. Beschrijf, waar van toepassing, de praktijken die gedurende het hele project zullen worden toegepast om het aantal dieren die in overeenstemming met de wetenschappelijke doelstellingen werden gebruikt, tot een minimum te beperken. Deze praktijken kunnen bijvoorbeeld bestaan uit proefprojecten, computermodellen, het delen van weefsel en hergebruik.
Binnen de studie hebben wij voor technieken gekozen die in één dier op verschillende tijdspunten kunnen meten. Hierdoor kunnen wij de effecten van ernstig bloedverlies bepalen en vervolgens de effecten van de standaard klinische behandeling, zodat er geen extra groep muizen nodig is. Daarnaast is het mogelijk om verschillende technieken in één dier te combineren, wat leidt tot vermindering van het aantal muizen. Tenslotte is het aantal muizen per groep tot een minimum beperkt door voorafgaand de groepsgrootte te berekenen.
3. Verfijning
Geef voorbeelden van de specifieke maatregelen (bv. verscherpte monitoring, postoperatieve behandeling, pijnbestrijding, training van dieren) die in verband met de procedures moeten worden genomen om de welzijnskosten (schade) voor de dieren tot een minimum te beperken. Beschrijf de mechanismen om gedurende de looptijd van het project nieuwe verfijningstechnieken in gebruik te nemen.
Wij houden het ongerief zo laag mogelijk door alle handelingen onder adequate narcose en pijnstilling te laten plaatsvinden, en de experimenten dusdanig te ontwerpen dat het dier tijdens de narcose wordt gedood.
Licht de keuze van de soorten en de bijbehorende levensstadia toe
Wij maken gebruik van muizen, omdat wij een specifiek eiwit genaamd Tie2 willen bestuderen. De Tie2 receptor zorgt voor sterke verbindingen tussen de cellen. Om de gevolgen van minder Tie2 te bestuderen, maken wij gebruik muizen met een genetische vermindering van de Tie2 receptor. Tevens willen wij de gevolgen van ernstig bloedverlies in muizen bestuderen in verband met de vergelijkbaarheid met de muizen met een genetische vermindering van de Tie2 receptor. Wij includeren zowel mannelijke als vrouwelijke muizen van verschillende leeftijden, omdat wij geïnteresseerd zijn in geslachtsverschillen over de tijd. De geslachtshormonen spelen mogelijk een rol bij de verschillen in uitkomst tussen mannen en vrouwen na ernstig bloed verlies. Daarom willen wij vrouwelijke muizen bestuderen als ze geslachtsrijp zijn (3-6 mnd) en tijdens de pre-menopauze (10-14 mnd) en post-menopauze (18-24 mnd) en mannelijke muizen van dezelfde leeftijden includeren als controle.
Voor een beoordeling achteraf geselecteerd project
Project geselecteerd voor BA?
nee
Termijn voor BA
Reden voor de beoordeling achteraf
Bevat ernstige procedures
Maakt gebruik van niet-menselijke primaten
Andere reden
Toelichting van de andere reden voor de beoordeling achteraf
Aanvullende velden
Nationaal veld 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 4
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 5
Veld wordt niet gepubliceerd.
Startdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Einddatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Goedkeuringsdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Link naar de eerdere versie van de NTS buiten het EC-systeem