NIET-TECHNISCHE PROJECTSAMENVATTING
Naam van het project
Evaluatie van het beschermend effect van humane antilichamen opgewekt tegen Rift Valley Fever virus (RVFV) in het klauwaap (marmoset) diermodel voor RVFV infectie
NTS-identificatiecode
NTS-NL-017116 v.1, 17-06-2024
Nationale identificatiecode van de NTS
Veld wordt niet gepubliceerd.
Land
Nederland
Taal
nl
Indiening bij EU
Veld wordt niet gepubliceerd.
ja
Duur van het project, uitgedrukt in maanden.
18
Trefwoorden
Rift Valley Fever virus
klauwaap
vaccin
antilichamen
bescherming
Doel(en) van het project
Omzettinggericht en toegepast onderzoek: Besmettelijke ziekten van de mens
Doelstellingen en verwachte voordelen van het project
Beschrijf de doelstellingen van het project (bijvoorbeeld het aanpakken van bepaalde wetenschappelijke onduidelijkheden, of wetenschappelijke of klinische behoeften).
Riftdalkoorts wordt veroorzaakt door het Rift Valley Fever virus (RVFV) en is een ernstige ziekte bij vee die ook op mens kan worden overgedragen (zoönose). Riftdalkoorts bij mensen kenmerkt zich meestal door "griepachtige" ziekteverschijnselen, maar 1-3% van de geïnfecteerden ontwikkelt ernstige ziekte waaraan tot 50% van deze mensen overlijdt. Riftdalkoorts komt momenteel voornamelijk voor in Afrika, maar gevreesd wordt dat RVFV Europa zal binnenkomen via geïnfecteerde muggen, vee, of mensen. De Wereldgezondheidsorganisatie is groot pleitbezorger voor de ontwikkeling van vaccins of geneesmiddelen tegen RVFV-infectie. In dit project zullen we de beschermende werking van antistoffen tegen riftdalkoorts die zijn opgewekt in menselijke vrijwilligers met behulp van een nieuw ontwikkeld vaccin testen in klauwapen. Wij doen dit in klauwapen omdat het vanwege de ernstige ziekte die RVFV kan veroorzaken, dit niet kan worden getest in mensen.
Welke potentiële voordelen kan dit project opleveren? Leg uit hoe de wetenschap vooruit kan worden geholpen of mensen, dieren of het milieu uiteindelijk voordeel kunnen hebben bij het project. Maak, waar van toepassing, een onderscheid tussen voordelen op korte termijn (binnen de looptijd van het project) en voordelen op lange termijn (die mogelijk pas worden bereikt nadat het project is afgerond).
Er zijn nog geen RVFV-vaccins of geneesmiddelen beschikbaar voor gebruik in de mens. In dit project zullen wij antivirale antistoffen testen op hun vermogen om klauwapen te beschermen tegen infectie met RVFV. Wij verwachten dat dit onderzoek zal bijdragen aan de ontwikkeling van een vaccin en behandelingen tegen Riftdalkoorts, die kunnen worden gebruikt om toekomstige epidemieën bij mens en dier te voorkomen. In een eerder project hebben wij de werkzaamheid van een nieuw, zgn. 4 segmenten, vaccin getest in klauwapen. Dit vaccin is daarna getest in menselijke vrijwilligers op veiligheid en vermogen om werkzame antistoffen op te wekken. In dit vervolgproject gaan wij de werkzaamheid van deze antistoffen testen door de apen eerst de (menselijke) antilichamen toe te dienen en daarna te onderzoeken of zij hierdoor beschermd zijn tegen RVFV-infectie. Als dit succesvol is, is dit de eerste belangrijke aanwijzing dat dit vaccin verder kan worden ontwikkeld voor gebruik in mensen.
Voorspelde schade
In welke procedures worden de dieren gewoonlijk gebruikt (bijvoorbeeld injecties, chirurgische procedures)? Vermeld het aantal en de duur van deze procedures.
Verdoving, bij iedere handeling (gedurende 15-60 minuten). Implanteren van temperatuurmeter (Anipill) chirurgisch 1 x in (± 30 minuten). Het omhangen van een activiteitmeter (Actiwatch) zal tegelijkertijd plaatvinden met implanteren van de Anipill. Toediening antilichamen (max 2x, 30 minuten). Bloedafnames (max 10x, 30 minuten). Virusinfectie (1x, 30 minuten).
Wat zijn de verwachte gevolgen/nadelige effecten voor de dieren, bijvoorbeeld pijn, gewichtsverlies, inactiviteit/verminderde mobiliteit, stress, abnormaal gedrag, en wat is de duur van die effecten?
De dieren zullen stress ondervinden van een verhuizing naar een experimenteel gebouw. De dieren ondervinden kortdurend ongerief door biotechnische handelingen zoals injecties en bloedafnames, en het plaatsen van een meetinstrument in de buikholte. Deze handelingen worden echter onder verdoving uitgevoerd en er wordt daarna, indien nodig, pijnstilling toegepast (max 3 dagen). De dieren kunnen ongerief hebben door het dragen van de activiteitmeter. Daarnaast kunnen de dieren ziek worden door de virusinfectie. De ziekteverschijnselen kunnen variëren van lusteloosheid, onverzorgd uiterlijk tot koorts, hersenontsteking en hepatitis. Wanneer een kooimaatje overlijdt zal dit ongerief veroorzaken bij het overgebleven aapje.
Welke soorten en aantallen dieren zullen naar verwachting worden gebruikt? Wat zijn de verwachte ernstgraden en de aantallen dieren in elke ernstcategorie (per soort)?
Soort:
Totaal aantal
Geraamde aantallen naar ernstgraad
Terminaal
Licht
Matig
Ernstig
Klauwaapjes (Callithrix jacchus)
26
0
0
26
0
Wat gebeurt er met de dieren die aan het einde van de procedure in leven worden gehouden?
Soort:
Geraamd aantal te hergebruiken, in het habitat-/houderijsysteem terug te plaatsen of voor adoptie vrij te geven dieren
Hergebruikt
Teruggeplaatst
Geadopteerd
Geef de redenen voor het geplande lot van de dieren na de procedure.
Na afloop van het experiment zullen de dieren gedood worden om de hoeveelheid virus en de verspreiding in weefsels te kunnen bepalen
Toepassing van de drie V’s
1. Vervanging
Beschrijf welke diervrije alternatieven op dit gebied voorhanden zijn en waarom zij niet voor het project kunnen worden gebruikt.
Het is nog niet mogelijk om de beschermende werking van vaccins of antilichamen zonder gebruik van proefdieren te bepalen. Voor het testen van de werkzaamheid van menselijke anti-RVFV-antilichamen zal primair worden gekeken naar de hoeveelheid virus in het bloed en hoe dat wordt beïnvloed door het van tevoren toedienen van deze antistoffen. Daarom is het noodzakelijk een diersoort te gebruiken waarin het verloop van de virusinfectie vergelijkbaar is met de mens. Op basis van wetenschappelijke publicaties en op onze eigen bevindingen uit eerdere infectiestudies hebben wij het klauwaapje gekozen als diersoort voor deze studies
2. Vermindering
Leg uit hoe de aantallen dieren voor dit project zijn bepaald. Beschrijf de stappen die zijn genomen om het aantal te gebruiken dieren te verminderen en de beginselen die zijn gebruikt bij het opzetten van de studies. Beschrijf, waar van toepassing, de praktijken die gedurende het hele project zullen worden toegepast om het aantal dieren die in overeenstemming met de wetenschappelijke doelstellingen werden gebruikt, tot een minimum te beperken. Deze praktijken kunnen bijvoorbeeld bestaan uit proefprojecten, computermodellen, het delen van weefsel en hergebruik.
Alleen die antistoffen worden in klauwaapjes getest, die al in het laboratorium en knaagdieren bewezen hebben goed aan het virus te kunnen binden en het virus te kunnen neutraliseren. Het aantal benodigde dieren wordt per experiment bepaald aan de hand van statistische analyses. Waar mogelijk zullen meerdere doses tegelijk getest worden, waardoor maar één controlegroep nodig is.
3. Verfijning
Geef voorbeelden van de specifieke maatregelen (bv. verscherpte monitoring, postoperatieve behandeling, pijnbestrijding, training van dieren) die in verband met de procedures moeten worden genomen om de welzijnskosten (schade) voor de dieren tot een minimum te beperken. Beschrijf de mechanismen om gedurende de looptijd van het project nieuwe verfijningstechnieken in gebruik te nemen.
Alle handelingen worden uitgevoerd onder verdoving. Waar nodig wordt pijnstilling gegeven. De dieren worden getraind om zoveel mogelijk vrijwillig mee te werken aan de toediening van de verdoving. De dieren worden intensief geobserveerd zodat wanneer ziekteverschijnselen optreden zeer snel actie kan worden ondernomen. Om de dieren zo veel mogelijk natuurlijk gedrag te laten vertonen is op het onderzoeksinstituut een uitgebreid programma voor diertraining en kooiverrijking opgezet.
Licht de keuze van de soorten en de bijbehorende levensstadia toe
Klauwapen zijn zeer gevoelig voor RVFV-infectie, en het infectieverloop is in hoge mate vergelijkbaar met ernstige ziekte bij de mens. In deze apensoort is de kans het grootst dat positieve effecten van de toediening van menselijke anti-RVFV antilichamen kunnen worden aangetoond.
Voor een beoordeling achteraf geselecteerd project
Project geselecteerd voor BA?
ja
Termijn voor BA
31-10-2026
Reden voor de beoordeling achteraf
Bevat ernstige procedures
Maakt gebruik van niet-menselijke primaten
ja
Andere reden
Toelichting van de andere reden voor de beoordeling achteraf
Aanvullende velden
Nationaal veld 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 4
Veld wordt niet gepubliceerd.
Nationaal veld 5
Veld wordt niet gepubliceerd.
Startdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Einddatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
Goedkeuringsdatum project
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 1
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 2
Veld wordt niet gepubliceerd.
ICD-code 3
Veld wordt niet gepubliceerd.
Link naar de eerdere versie van de NTS buiten het EC-systeem