Angstklachten vormen een groot maatschappelijk probleem. Zo’n 30 procent van volwassen mensen heeft op enig moment in het leven een angststoornis. Tevens staan angststoornissen in de top 10 in de lijst van aandoeningen met de grootste ziektelast. Angststoornissen zijn dus veelvoorkomend en gaan gepaard met veel leed. Het is daarom belangrijk om te begrijpen welke factoren invloed hebben op het ontstaan en voortbestaan van excessieve angsten en hoe ze kunnen worden voorkomen en worden behandeld. Neurowetenschappelijk onderzoek kan hier een waardevolle bijdrage aan leveren. Dit kan worden gerealiseerd door de impact van bedreigende ervaringen (bijvoorbeeld een trauma) op het brein te bestuderen en te onderzoeken hoe deze veranderingen in het brein – en gedrag dat hiermee gepaard gaat - kunnen worden beïnvloed. Dit zou vervolgens aanknopingspunten kunnen bieden om angststoornissen aan te pakken in de praktijk. Eerder onderzoek suggereert dat lichamelijke inspanning een effect heeft op dergelijke angstgerelateerde veranderingen in de hersenen. Lichamelijke inspanning leidt tot de aanmaak van nieuwe hersencellen en kan zodoende invloed hebben op hoe een angstige leerervaring wordt opgeslagen in het brein. Lichamelijke inspanning zou hiermee kunnen helpen bij het voorkomen dat er angstklachten ontstaan nadat er een trauma is opgetreden. Het is tevens mogelijk dat hersencellen die zijn aangemaakt als gevolg van lichamelijke inspanning invloed hebben op eerder gevormde angstherinneringen. Dit zou betekenen dat lichamelijke inspanning niet louter kan worden ingezet om het ontstaan van angststoornissen te voorkomen, maar ook een effect heeft op al gevormde angsten. In dit project onderzoeken wij of lichamelijke inspanning nog te vormen en reeds ontwikkelde angsten beïnvloedt. Tevens zullen we in kaart te brengen welke neurobiologische mechanismen hieraan ten grondslag liggen. Het uiteindelijke doel van het project is om een basis te leggen voor effectief gebruik van lichamelijke inspanning om angststoornissen bij mensen terug te dringen.

1. De dieren zullen een ervaring ondergaan die angst oproept. Zij worden blootgesteld aan een omgeving waarin zij één of meerdere elektrische schokken krijgen toegediend (maximaal 3 die elk maximaal 2 seconden duren). Weken later worden zij blootgesteld (maximaal 15 minuten) aan een omgeving die dezelfde elementen bevat als de omgeving waarin zij eerder de schokken hebben gekregen. Deze blootstelling roept angst op. Tijdens de blootstelling ontvangen de dieren geen schokken, waardoor de angst geleidelijk (over de maximaal 15 minuten) steeds minder wordt. 2. Daarnaast krijgen de dieren injecties toegediend gedurende maximaal 9 weken (nooit meer dan één per dag en nooit meer dan drie dagen op rij) of op 7 opeenvolgende dagen voor verschillende doeleinden. Voorbeelden van deze doeleinden zijn het meten en beïnvloeden van de aanmaak van hersencellen en het meten en beïnvloeden van hoe de angstige leerervaring (zie 1.) is opgeslagen in het brein. 3. Een gedeelte van de dieren ondergaat ook een operatie (maximaal 1 uur) om de representatie van de angstige leerervaring in het brein te bestuderen. 4. Lichamelijke inspanning wordt in het project toegepast door bij de dieren een tredmolen in de kooi te plaatsen. De dieren zullen vervolgens uit zichzelf (vrijwillig) gaan rennen. De helft van de dieren (die in de controlegroepen) zal een geblokkeerde tredmolen in de kooi geplaatst krijgen en dus niet deze vorm van lichamelijke inspanning verrichten.

Complexe interacties tussen lichamelijke inspanning en processen als leren en geheugen vinden hun oorsprong in verschillende regionen van het brein die intact en met elkaar in verbinding zijn. Dit vereist het gebruik van levende dieren en het bestuderen van hun gedrag.