Obywatele Unii Europejskiej coraz częściej przemieszczają się ponad granicami krajów ze względu na studia, pracę lub chęć założenia rodziny w innym kraju. Prowadzi to do wzrostu liczby par międzynarodowych – zarówno małżeństw, jak i zarejestrowanych związków partnerskich.

Para międzynarodowa to związek osób różnych narodowości, osób mieszkających w innym państwie UE niż państwo ich obywatelstwa lub osób posiadających majątek w różnych państwach. Majątek pary wymaga zarządu, niezależnie od tego, czy para międzynarodowa jest małżeństwem, czy zarejestrowanym związkiem partnerskim. W przypadku rozwodu, separacji lub śmierci jednego z partnerów zachodzi również konieczność podziału majątku.

W takich sytuacjach pomagają parom międzynarodowym przepisy unijne. Mają one zastosowanie w następujących 18 państwach UE: Szwecja, Belgia, Grecja, Chorwacja, Słowenia, Hiszpania, Francja, Portugalia, Włochy, Malta, Luksemburg, Niemcy, Republika Czeska, Niderlandy, Austria, Bułgaria, Finlandia i Cypr.

Przepisy te pozwalają ustalić państwo UE, którego sądy powinny zająć się sprawami dotyczącymi majątku danej pary międzynarodowej, oraz prawo, które ma zastosowanie w tych kwestiach. Przepisy unijne upraszczają również procedury uznawania i wykonywania orzeczeń i aktów notarialnych wydanych w innym państwie UE.

Aby zapoznać się ze szczegółowymi informacjami o określonym państwie, proszę wybrać jego flagę.

Dodatkowe informacje można uzyskać od organów danego państwa UE lub prawników z tego państwa.

Informacje dostępne są również stronie http://www.coupleseurope.eu/pl/home, prowadzonej przez Radę Notariatów Unii Europejskiej.

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

Nie. Ustawodawstwo czeskie przewiduje tylko jedną formę zarejestrowanego związku partnerskiego – stały związek dwojga ludzi tej samej płci, zawierany w trybie przewidzianym w ustawie.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

Ustrój majątkowy partnerów zarejestrowanego związku partnerskiego nie podlega szczególnym przepisom. Między partnerami zarejestrowanego związku partnerskiego nie występuje wspólność majątkowa.

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Ustrój majątkowy partnerów zarejestrowanego związku partnerskiego nie podlega szczególnym przepisom. Majątek partnerów podlega ogólnym zasadom dotyczącym własności, współwłasności i zobowiązań, niezależnie od tego, czy żyją oni w zarejestrowanym związku partnerskim.

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

Nie, z wyjątkiem tego, że z zarejestrowanego związku partnerskiego nie może wynikać wspólność majątkowa.

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Zakończenie zarejestrowanego związku partnerskiego nie ma wpływu na ustrój majątkowy partnerów.

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Partner w zarejestrowanym związku partnerskim dziedziczy po swoim zmarłym partnerze jako spadkobierca ustawowy w pierwszej i drugiej grupie dziedziczenia. W innych kwestiach śmierć jednego z partnerów nie ma wpływu na majątek drugiego.

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

Ustrój majątkowy partnerów zarejestrowanego związku partnerskiego nie podlega szczególnym przepisom. Spory dotyczące aktywów i zobowiązań rozstrzyga sąd.

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Ustrój majątkowy partnerów zarejestrowanego związku partnerskiego nie podlega szczególnym przepisom. Majątek partnerów podlega ogólnym zasadom dotyczącym własności, współwłasności i zobowiązań, niezależnie od tego, czy żyją oni w zarejestrowanym związku partnerskim.

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Ustrój majątkowy partnerów zarejestrowanego związku partnerskiego nie podlega szczególnym przepisom. Jeżeli między byłymi partnerami istnieje stosunek współwłasności lub partnerzy ci mają wspólne zobowiązania, zastosowanie mają przepisy ogólne dotyczące współwłasności i zobowiązań.

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Czynności prawne polegające na ustanowieniu lub przeniesieniu praw rzeczowych na nieruchomości lub na zmianie albo zniesieniu takiego prawa wymagają formy pisemnej. Jeżeli przeniesienie dotyczy prawa własności nieruchomości wpisanej do rejestru publicznego, zmiana właściciela staje się skuteczna z chwilą wpisu do tego rejestru.

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

Od chwili wejścia w życie ustawy o wprowadzeniu prawa do zawierania małżeństw przez osoby tej samej płci (Gesetz zur Einführung des Rechts auf Eheschließung für Personen gleichen Geschlechts) w dniu 1 października 2017 r. w Niemczech nie można zawrzeć zarejestrowanego związku partnerskiego. Obecnie pary jednopłciowe mogą zawierać małżeństwa na tych samych zasadach co pary mieszane. Zawarte już związki partnerskie można przekształcić w związki małżeńskie. Nie ma jednak takiego obowiązku – zarejestrowane związki partnerskie, które już zawarto, mogą funkcjonować w taki sam sposób jak wcześniej.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

Zgodnie z ustawą o zarejestrowanych związkach partnerskich (Gesetz über die Eingetragene Lebenspartnerschaft) pary jednopłciowe mogły zawierać zarejestrowane związki partnerskie w Niemczech od sierpnia 2001 r. do września 2017 r. włącznie. Skutki prawne zarejestrowanego związku partnerskiego były (i w dalszym ciągu są) w znacznej mierze tożsame ze skutkami prawnymi małżeństwa.

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Ustrojem majątkowym regulującym stosunki majątkowe zarejestrowanych partnerów jest co do zasady wspólność przyrostu majątkowego (Zugewinngemeinschaft), chyba że partnerzy ustalą inaczej w umowie związku partnerskiego. Przepisy dotyczące ustawowego małżeńskiego ustroju majątkowego stosuje się odpowiednio do zarejestrowanych związków partnerskich (§ 6 ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich). W umowie związku partnerskiego można ustanowić inny ustrój majątkowy (rozdzielność majątkową – Gütertrennung – lub wspólność majątkową – Gütergemeinschaft) (§ 7 ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich).

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

Powyższe informacje dotyczące małżeńskich ustrojów majątkowych stosuje się odpowiednio do zarejestrowanych związków partnerskich.

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Jeżeli zarejestrowani partnerzy pozostają w separacji, każdy z nich może dochodzić świadczeń alimentacyjnych od drugiego partnera w kwocie obliczonej z uwzględnieniem warunków bytowych, możliwości zarobkowych i sytuacji finansowej każdego z zarejestrowanych partnerów. Przepisy dotyczące świadczenia alimentacyjnego w czasie separacji stosuje się odpowiednio (§ 12 ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich). Jeżeli chodzi o świadczenia alimentacyjne po rozwiązaniu zarejestrowanego związku partnerskiego, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące świadczeń alimentacyjnych na rzecz byłego małżonka i wyrównania roszczeń rentowych po ustaniu małżeństwa (Versorgungsausgleich) (§§ 16 i 20 ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich).

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Zarejestrowanemu partnerowi przysługuje ustawowe prawo do dziedziczenia po drugim z zarejestrowanych partnerów analogiczne do przysługującego małżonkowi ustawowego prawa do dziedziczenia po współmałżonku (§ 10 ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich).

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

Sądem właściwym do rozpoznawania spraw dotyczących skutków majątkowych zarejestrowanych związków partnerskich jest sąd rodzinny (Familiengericht). Sprawy te traktuje się jako dotyczące zarejestrowanych związków partnerskich i stosuje się do nich przepisy dotyczące postępowania w sprawie o rozwód.

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Osoba pozostająca w zarejestrowanym związku partnerskim odpowiada zasadniczo wyłącznie za własne długi i wyłącznie własnym majątkiem, przy czym taką samą zasadę ustanowiono również w małżeńskim prawie majątkowym. Zasada ta nie dotyczy jednak czynności dokonywanych w celu zaspokojenia codziennych potrzeb rodziny w rozsądnym zakresie (§ 8 ust. 2 ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich w związku z § 1357 kodeksu cywilnego). Uwagi dotyczące możliwych ograniczeń prawa do rozporządzania majątkiem stosuje się odpowiednio.

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Lokal mieszkalny stanowiący miejsce zamieszkania partnerów oraz przedmioty urządzenia domowego mogą być podzielone w trakcie separacji (§§ 13 i 14 ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich) lub po rozwiązaniu zarejestrowanego związku partnerskiego (§ 17 ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich w związku z §§ 1568a i 1568b kodeksu cywilnego).

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Jeżeli partnerzy wybrali wspólność majątkową (Gütergemeinschaft) jako ustrój majątkowy, mają obowiązek złożyć poświadczoną notarialnie umowę związku partnerskiego w urzędzie ds. rejestru nieruchomości (Grundbuchamt) i wnieść o dokonanie zmiany wpisu w rejestrze nieruchomości. W pozostałych przypadkach, tj. jeżeli partnerzy wybiorą inny ustrój majątkowy niż wspólność majątkową, nie ma potrzeby dokonywania zmian wpisów w rejestrze nieruchomości.

Uwaga: niedawno wprowadzono na tej stronie zmiany w oryginalnej wersji językowej . Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.

Skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich - Hiszpania

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

Tak.

Ponieważ na szczeblu krajowym nie przyjęto żadnych przepisów prawa cywilnego mających zastosowanie do związków nieformalnych (parejas de hecho), większość wspólnot autonomicznych przyjęła własne przepisy (będące przepisami prawa cywilnego albo przepisami o czysto administracyjnym charakterze) regulujące kwestie związane z zawieraniem związków nieformalnych oraz określające ramy prawne takich związków, wywoływane przez nie skutki oraz sposoby i skutki ich rozwiązania. Sytuację tę komplikuje dodatkowo fakt, że w Hiszpanii – poza systemem prawa powszechnie obowiązującego – funkcjonują również różne regionalne systemy prawa cywilnego (derechos forales).

Niezależnie od związków małżeńskich i związków nieobjętych żadnymi przepisami każda wspólnota autonomiczna traktuje związki nieformalne w inny sposób pod względem prawnym. Różnice między poszczególnymi wspólnotami, jakie można zaobserwować w tym względzie, wahają się od prawnego uznawania takich związków wyłącznie na podstawie minimalnego okresu pozostawania w związku lub na podstawie pozostawania w związku i posiadania wspólnego potomstwa do ich uznawania po spełnieniu wymogu zarejestrowania związku nieformalnego lub obowiązku dokonania wpisu w rejestrze dotyczącego tego związku do celów administracyjnych. W czterech wspólnotach autonomicznych (Baleary, Estremadura, Kraj Basków i Galicja) prowadzi się wręcz rejestry, w których należy zarejestrować związek, przy czym taki wpis ma charakter konstytutywny lub obligatoryjny.

Należy przy tym podkreślić, że kwestie administracyjne są wyłączone z zakresu regulacji. W niniejszym opracowaniu zawarto szereg odesłań do przepisów o czysto administracyjnym charakterze odnoszących się do związków nieformalnych oraz rejestrowania takich związków, które przyjęto w określonych wspólnotach autonomicznych, co stanowi wyjątek od reguły, zgodnie z którą wspólnoty te nie mają uprawnień konstytucyjnych do stanowienia prawa cywilnego.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

W poszczególnych zbiorach obowiązujących przepisów nie przewidziano przepisów szczególnych regulujących kwestie finansowe ani majątkowe w przypadku nabycia majątku przez partnerów pozostających w związku nieformalnym. Przepisy regulujące małżeńskie ustroje majątkowe nie mają zastosowania do związków nieformalnych, nawet przez analogię, co oznacza, że o ile para pozostająca w związku nieformalnym nie przyjęła szczególnych ustaleń w umowie (convenio), w sprawach dotyczących współwłasności lub wspólności majątkowej (condominios czy też comunidades de bienes), w przypadku gdy majątek jest łączną własnością obu osób będących w związku, zastosowanie mają przepisy kodeksu cywilnego lub przepisy kodeksów ustanowionych na szczeblu regionalnym (códigos forales) (art. 392 i nast. kodeksu cywilnego w odniesieniu do powszechnego prawa cywilnego).

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Partnerzy mogą samodzielnie uregulować kwestie związane z własnymi finansami i majątkiem. Dlatego też w większości regionalnych aktów prawnych zawarto przepisy szczególne określające rodzaje umów, jakie partnerzy mogą ze sobą zawrzeć. Choć w większości aktów prawnych ustanowiono wymóg zawarcia umowy w formie pisemnej, w niektórych regionach dopuszcza się również możliwość jej zawarcia w formie ustnej (Baleary i Wyspy Kanaryjskie).

Jeżeli chodzi o umowy pisemne, co do zasady dopuszcza się możliwość ich sporządzenia w formie dokumentu urzędowego lub prywatnego, przy czym niektóre regionalne akty prawne zapewniają również stronom możliwość zawarcia w umowie postanowienia o konieczności wyrównania dorobków w celu usunięcia ewentualnej dysproporcji między majątkami partnerów w chwili rozwiązania związku.

W niektórych regionach umowę należy obowiązkowo zawrzeć w formie aktu notarialnego. Taki wymóg obowiązuje w Aragonii, Kantabrii, Katalonii, Estremadurze, Galicji i Madrycie.

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

Tak, przewidziano ograniczenia odnoszące się do swobody zawierania umów. Zakres tego ograniczenia różni się w poszczególnych regionalnych aktach prawnych. Ogólnie rzecz biorąc, wszelkiego rodzaju umowy, których treść narusza normy bezwzględnie obowiązujące lub które nie przyznają obojgu partnerom równych praw, uznaje się za nieważne, podobnie jak umowy zawarte z rażącym pokrzywdzeniem jednego z partnerów. W niektórych aktach prawnych zawarto również przepis stanowiący wprost, że umowy, które dotyczą kwestii o charakterze czysto osobistym lub które naruszają prawo partnerów do prywatności, uznaje się za nieważne. Ponadto umowy nie mogą wyrządzać szkody osobom trzecim.

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Skutki rozwiązania związku nieformalnego zależą głównie od tego, czy partnerzy zawarli jakiekolwiek umowy w tym zakresie. W niektórych regionach partnerzy mają możliwość zawarcia w umowie postanowienia o konieczności wyrównania dorobków w celu usunięcia ewentualnej dysproporcji między majątkami partnerów w chwili rozwiązania związku. Niezależnie od specyfiki danego przypadku kwestie związane z podziałem i likwidacją majątku wspólnego regulują przepisy ogólne prawa cywilnego i ogólne przepisy procesowe. W regionach takich jak Katalonia i Aragonia wyrównanie dorobków z tytułu pracy wykonywanej przez jednego z partnerów w gospodarstwie domowym lub z tytułu pracy wykonywanej przez niego w interesie finansowym i zawodowym drugiego partnera zatwierdza sąd.

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

W niektórych wspólnotach autonomicznych pozostający przy życiu partner może dziedziczyć majątek pozostawiony przez zmarłego partnera na takich samych zasadach jak te obowiązujące w odniesieniu do małżeństw. Ponadto w niektórych wspólnotach autonomicznych uznaje się prawo partnera do dziedziczenia wspólnych przedmiotów urządzenia domowego, do dalszego korzystania ze wspólnego lokalu mieszkalnego przez okres jednego roku lub do wstąpienia w stosunek najmu wspólnego lokalu mieszkalnego.

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

Uprawnienie do określania skutków majątkowych separacji przysługuje organom sądowym. Nie powstaje jednak żadne szczególne uprawnienie z tytułu istnienia pozamałżeńskiego związku partnerskiego, jak ma to miejsce w przypadku małżeńskich ustrojów majątkowych (art. 769 i 807 kodeksu postępowania cywilnego). W związku z tym, jako że kwestia ta należy do kompetencji sądu, podział regulują zasady ogólne (art. 50 i nast. kodeksu cywilnego).

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Ogólnie rzecz biorąc, poszczególne regiony przyjęły przepisy szczególne określające skutki, jakie fakt zawarcia związku nieformalnego wywołuje względem osób trzecich. Ponadto w niektórych regionach ustanowiono zasadę, zgodnie z którą fakt zawarcia związku nieformalnego nie może naruszać praw osób trzecich. Przepisy przewidujące solidarną odpowiedzialność obojga partnerów względem osób trzecich z tytułu określonych kosztów przyjęto w zaledwie kilku wspólnotach autonomicznych (np. w Andaluzji).

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Na szczeblu krajowym ani na szczeblu wspólnot autonomicznych nie przyjęto żadnych szczególnych przepisów procesowych regulujących kwestie związane z podziałem i likwidacją majątku partnerów pozostających w związku nieformalnym. Ogólnie rzecz biorąc, w takim przypadku będzie istniał ustrój wspólności majątkowej (niepodzielna własność obojga partnerów), uregulowany w art. 392 i nast. kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem przepisów różnych systemów prawa cywilnego obowiązujących w poszczególnych regionach Hiszpanii, a zatem likwidacja będzie odbywać się zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi niepodzielnego majątku wspólnego (art. 400 kodeksu cywilnego).

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Rejestracja nieruchomości wymaga sporządzenia dokumentu urzędowego przed notariuszem.

Przebieg procedury wpisu do rejestru zależy od obowiązujących przepisów prawa cywilnego – procedurę tę przeprowadza się każdorazowo zgodnie z tymi przepisami. Jeżeli związek zarejestrowano wyłącznie do celów administracyjnych i uznaje się go wyłącznie w sferze administracyjnej, co oznacza, że nie wywołuje on żadnych skutków na gruncie prawa cywilnego, na potrzeby procedury wpisu do rejestru przyjmuje się, że partnerzy posiadają nieruchomość na zasadzie zwykłej współwłasności. Niezależnie od specyfiki danego przypadku należy każdorazowo przestrzegać zasad rejestracji obowiązujących w odniesieniu do dokumentów publicznych lub urzędowych.

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

We Francji przewidziano wyłącznie jeden rodzaj zarejestrowanego związku partnerskiego: cywilny pakt solidarności (pacte civil de solidarité – PACS). W art. 515-1 kodeksu cywilnego cywilny pakt solidarności zdefiniowano jako „umowę zawartą przez dwie pełnoletnie osoby fizyczne tej samej lub różnej płci w celu organizacji wspólnego pożycia”.

Zarejestrowany związek partnerski wywołuje skutki majątkowe między partnerami i względem osób trzecich. Ich zakres jest mniejszy niż w przypadku majątkowego ustroju małżeńskiego i daje partnerom pewną swobodę.

Stosunki majątkowe podlegają zbiorowi przepisów dotyczących uprawnień, własności majątku, praw i obowiązków partnerów przez czas trwania cywilnego paktu solidarności.

Partnerzy są ponadto zobowiązani przestrzegać obowiązkowych założeń ustroju podstawowego (régime primaire) bez względu na wybrany ustrój majątkowy. W tym kontekście w art. 515-4 kodeksu cywilnego wskazano, że partnerzy uczestniczą we wspólnym pożyciu, wspierają się materialnie i wzajemnie sobie pomagają. Ponadto partnerzy solidarnie odpowiadają względem osób trzecich za długi zaciągnięte przez jednego z partnerów w celu zaspokojenia bieżących potrzeb życia codziennego.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

W prawie francuskim przewidziano dwa ustroje majątkowe do wyboru przez partnerów, którzy zawarli cywilny pakt solidarności.

Ustawowym ustrojem majątkowym (który ma zastosowanie w przypadku niezawarcia szczególnej umowy majątkowej) jest rozdzielność majątkowa, w ramach której w braku dowodów przeciwnych obowiązuje domniemanie współwłasności. W ramach tego ustroju każdy z partnerów zachowuje prawo do zarządu i swobodnego rozporządzania swoim majątkiem osobistym oraz do korzystania z niego, a także samodzielnie odpowiada za długi osobiste zaciągnięte przed zawarciem paktu lub po jego zawarciu (art. 515-5 kodeksu cywilnego). Przedmiot majątkowy uznaje się za współwłasność partnerów należącą do nich w częściach równych wyłącznie wówczas, gdy zostanie udowodnione, że nie należy wyłącznie do jednego z partnerów.

Drugim ustrojem majątkowym, który mogą wybrać partnerzy, jest umowna współwłasność dorobków (indivision des acquêts). Majątek nabyty przez obu partnerów lub przez jednego z nich w trakcie trwania cywilnego paktu solidarności uważa się za należący do partnerów w częściach równych na zasadzie współwłasności (art. 515-5-1 kodeksu cywilnego). Niektóre składniki majątku, o których mowa w art. 515-5-2 kodeksu cywilnego, wchodzą jednak w skład majątku osobistego każdego z partnerów, np. środki pieniężne uzyskane przez każdego z partnerów po zawarciu cywilnego paktu solidarności, których nie przeznaczono na zakup przedmiotu majątkowego, przedmioty majątkowe wytworzone przez partnera wraz z przynależnościami, przedmioty o charakterze osobistym, przedmioty majątkowe lub części przedmiotów majątkowych nabyte za środki pieniężne należące do partnera przed zawarciem umowy pierwotnej lub umowy zmieniającej, przedmioty majątkowe lub części przedmiotów majątkowych nabyte za środki pieniężne otrzymane w drodze darowizny lub spadku, a także części przedmiotów majątkowych nabyte w drodze licytacji całego przedmiotu majątkowego lub części przedmiotu majątkowego, którego współspadkobiercą lub współobdarowanym był jeden z partnerów.

Należy podkreślić, że we Francji przewidziano wyłącznie jeden rodzaj zarejestrowanego związku partnerskiego: cywilny pakt solidarności (PACS).

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Partnerzy mogą zawrzeć cywilny pakt solidarności przed urzędnikiem stanu cywilnego lub przed notariuszem.

W art. 515-3 kodeksu cywilnego przewidziano, że „osoby, które chcą zawrzeć cywilny pakt solidarności, składają stosowne wspólne oświadczenie przed urzędnikiem stanu cywilnego gminy, w której znajduje się ich wspólne miejsce stałego pobytu, lub, w przypadku poważnych przeszkód w ustaleniu takiego miejsca, przed urzędnikiem stanu cywilnego gminy, w której znajduje się miejsce stałego pobytu jednej z takich osób”. Wówczas partnerzy zawierają umowę, którą przedkładają urzędnikowi stanu cywilnego.

Cywilny pakt solidarności można również zawrzeć w formie aktu notarialnego; sporządzającemu akt notariuszowi przedkłada się wówczas wspólne oświadczenie, a następnie notariusz rejestruje pakt i dopełnia formalności związanych z odpowiednim ogłoszeniem tego paktu (art. 515-3 akapit piąty kodeksu cywilnego).

Partnerzy mogą zadecydować, że chcą podlegać ustrojowi współwłasności dorobków, o której mowa w art. 515-5-1 kodeksu cywilnego. W przeciwnym razie podlegają oni ustawowemu ustrojowi rozdzielności majątkowej zgodnie z art. 515-5 kodeksu cywilnego.

W trakcie obowiązywania cywilnego paktu solidarności partnerzy mogą postanowić o zmianie ustroju majątkowego lub jego warunków w drodze umowy zmieniającej, którą ogłasza się na takich samych zasadach jak pierwotny pakt. Umowę taką przedstawia się lub przesyła urzędnikowi stanu cywilnego lub notariuszowi, przed którym zawarto pierwotny akt, w celu rejestracji (art. 515-3 akapit szósty kodeksu cywilnego).

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

Ustrojem majątkowym obowiązującym w przypadku zarejestrowanych związków partnerskich w formie cywilnego paktu solidarności jest rozdzielność majątkowa, chyba że w umowie określono inaczej. Partnerzy mogą jednak wyraźnie wskazać, że chcą podlegać ustrojowi współwłasności dorobków, o której mowa w art. 515-5-1 kodeksu cywilnego: „W umowie pierwotnej lub umowie zmieniającej partnerzy mogą wskazać, że ich związek będzie podlegać ustrojowi współwłasności ich dorobków uzyskanych wspólnie lub odrębnie, począwszy od dnia rejestracji takiej umowy. Wówczas majątek taki uznaje się za współwłasność w częściach równych, przy czym żaden z partnerów nie może zgłaszać roszczeń regresowych przeciwko drugiemu z partnerów z tytułu nierównego uczestnictwa w pomnażaniu majątku”.

Bez względu na wybrany ustrój partnerzy są ponadto zobowiązani przestrzegać obowiązkowych założeń ustroju podstawowego, który obejmuje ich prawa i obowiązki wobec siebie nawzajem i wobec osób trzecich. W tym kontekście w art. 515-4 kodeksu cywilnego wskazano, że partnerzy uczestniczą we wspólnym pożyciu, wspierają się materialnie i wzajemnie sobie pomagają. Ponadto partnerzy solidarnie odpowiadają względem osób trzecich za długi zaciągnięte przez jednego z partnerów w celu zaspokojenia bieżących potrzeb życia codziennego.

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Art. 515-7 kodeksu cywilnego stanowi, że cywilny pakt solidarności ulega rozwiązaniu w razie śmierci jednego z partnerów lub w razie zawarcia związku małżeńskiego przez partnerów bądź jednego z nich. Wówczas rozwiązanie staje się skuteczne w dniu takiego zdarzenia. Ponadto ustrój można rozwiązać w drodze wspólnego oświadczenia partnerów lub jednostronnej decyzji jednego z nich.

Rozwiązanie cywilnego paktu solidarności staje się skuteczne w odniesieniu do stosunków między partnerami w dniu jego rejestracji. Rozwiązanie wywołuje skutki względem osób trzecich od dnia dopełnienia formalności związanych z ogłoszeniem takiego rozwiązania.

Rozwiązanie lub unieważnienie zarejestrowanego związku partnerskiego skutkuje rozwiązaniem ustroju majątkowego.

Zgodnie z art. 515-7 akapit dziesiąty kodeksu cywilnego zniesienie praw i obowiązków wynikających z cywilnego paktu solidarności należy do obowiązków partnerów. Sędzia orzeka o skutkach majątkowych rozwiązania związku dopiero w razie braku porozumienia partnerów.

Każdy z partnerów odzyskuje majątek osobisty.

Majątek objęty współwłasnością dzieli się na pół, chyba że w umowie przewidziano inaczej. Nie ma w szczególności przeszkód, aby byli partnerzy pozostali współwłaścicielami majątku.

Uregulować należy zobowiązania finansowe między partnerami.

Do partnerów zastosowanie mają przepisy dotyczące przyznawania przedmiotów majątkowych w drodze podziału na zasadach preferencyjnych (art. 831, 831-2, 832-3 i 832-4 kodeksu cywilnego).

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Śmierć jednego z partnerów skutkuje rozwiązaniem zarejestrowanego związku partnerskiego w dniu śmierci i powoduje rozwiązanie ustroju majątkowego na zasadach opisanych powyżej.

Zgodnie z francuskim prawem spadkowym pozostający przy życiu partner nie dziedziczy ustawowo po zmarłym partnerze. Może jednak zostać powołany do spadku na podstawie testamentu.

Pozostający przy życiu partner może skorzystać z prawa do tymczasowego korzystania z mieszkania, w którym faktycznie zamieszkał w dniu śmierci partnera i które stanowiło jego główne miejsce zamieszkania, przez okres jednego roku (na warunkach określonych w art. 763 akapity pierwszy i drugi).

Prawo to nie stanowi jednak normy bezwzględnie obowiązującej i spadkodawca może pozbawić go partnera w testamencie.

Pozostający przy życiu partner może również wnieść o przyznanie mu mieszkania, w którym zamieszkiwała rodzina, na zasadach preferencyjnych, jeżeli spadkodawca wyraźnie przewidział to w testamencie (art. 515-6 akapit drugi kodeksu cywilnego).

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

Organem właściwym w kwestiach dotyczących współwłasności majątku partnerów, którzy zawarli cywilny pakt solidarności, lub konkubentów jest sędzia ds. rodzinnych (ustawa nr 2009-506 z dnia 12 maja 2009 r. o uproszczeniu przepisów, dekret nr 2009-1591 z dnia 17 grudnia 2009 r. w sprawie postępowania przed sędzią ds. rodzinnych w przedmiocie majątkowych ustrojów małżeńskich i współwłasności, okólnik CIV/10/10 z dnia 16 czerwca 2010 r. w sprawie właściwości sędziego ds. rodzinnych w kwestiach dotyczących likwidacji majątku).

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Zgodnie z art. 515-4 akapit drugi kodeksu cywilnego, mającym zastosowanie niezależnie od ustroju majątkowego wybranego przez partnerów, partnerzy ponoszą odpowiedzialność solidarną wobec osób trzecich za długi zaciągnięte przez jednego z nich na potrzeby życia codziennego. Taka odpowiedzialność solidarna nie ma jednak zastosowania w przypadku wydatków wyraźnie nadmiernych. Nie ma również zastosowania, jeżeli taki dług został zaciągnięty bez zgody drugiego z partnerów, w przypadku zakupów na warunkach odroczenia płatności i pożyczek, chyba że te ostatnie dotyczą skromnych kwot niezbędnych do zaspokojenia bieżących potrzeb życia codziennego, a ich łączna kwota, w przypadku zaciągnięcia kilku pożyczek, nie jest wyraźnie nadmierna w stosunku do stylu życia gospodarstwa domowego.

Zgodnie z art. 515-5 akapit trzeci kodeksu cywilnego uznaje się, że partner będący samodzielnym właścicielem rzeczy ruchomej jest uprawniony, wobec osób trzecich działających w dobrej wierze, do samodzielnego dokonywania wszelkich czynności zarządu, rozporządzania lub dysponowania taka rzeczą ruchomą.

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Zgodnie z art. 515-7 akapit dziesiąty kodeksu cywilnego w przypadku rozwiązania cywilnego paktu solidarności zniesienie wynikających z niego praw i obowiązków należy do obowiązków partnerów. Sędzia orzeka o skutkach majątkowych rozwiązania związku dopiero w razie braku porozumienia partnerów.

Podział można bowiem przeprowadzić w trybie pozasądowym albo sądowym. W trybie pozasądowym partnerzy zawierają umowę o podział. Jeżeli dotyczy ona przedmiotów majątkowych wpisanych do księgi wieczystej, umowę sporządza się w formie aktu notarialnego. Jeżeli strony nie dojdą do porozumienia w sprawie likwidacji lub podziału majątku, podział taki przeprowadza sąd. Sędzia rozpoznaje wówczas wnioski o utrzymanie współwłasności określonych przedmiotów majątkowych lub o przyznanie ich jednemu z małżonków (art. 831 kodeksu cywilnego).

Jeżeli partnerzy podlegają ustawowemu ustrojowi majątkowemu, tj. rozdzielności majątkowej, wszystkie przedmioty majątkowe, co do których jeden z partnerów może udowodnić, że należą one do niego, otrzymuje ten partner. Podobnie jest w przypadku długów osobistych partnera – po ustaniu związku nadal odpowiada za nie osobiście. Przedmioty majątkowe, których przynależności do jednego z partnerów nie udowodniono, uznaje się natomiast za objęte współwłasnością w częściach równych.

Jeżeli partnerzy wybrali w drodze umowy ustrój współwłasności dorobków, uznaje się, że masa majątkowa objęta współwłasnością należy do każdego z partnerów w częściach równych. Następnie masę majątkową objętą współwłasnością dzieli się na pół między partnerów, wyłączając te przedmioty majątkowe, które stanowią majątek osobisty każdego z partnerów (por. powyższy opis i art. 515-5-2 kodeksu cywilnego).

Do partnerów zastosowanie mają przepisy dotyczące przyznawania przedmiotów majątkowych w drodze podziału na zasadach preferencyjnych (art. 831, 831-2, 832-3 i 832-4 kodeksu cywilnego).

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

W przypadku podziału majątku w trybie pozasądowym, w skład którego wchodzą przedmioty majątkowe wpisane do ksiąg wieczystych (tj. nieruchomości), dokument potwierdzający likwidację i podział majątku należy obowiązkowo sporządzić w formie aktu notarialnego.

W art. 710-1 kodeksu cywilnego przewidziano bowiem, że „w celu dopełnienia formalności wieczystoksięgowych wszelkie czynności lub prawa muszą wynikać z aktu notarialnego otrzymanego przez notariusza prowadzącego działalność we Francji, orzeczenia sądu lub dokumentu urzędowego wydanego przez organ administracji”.

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

W Luksemburgu występuje tylko jedna forma zarejestrowanego związku partnerskiego (régime de partenariat enregistré), wprowadzona ustawą z dnia 9 lipca 2004 r. o skutkach prawnych określonych związków partnerskich (loi du 9 juillet 2004 relative aux effets légaux de certains partenariats), zwaną dalej „ustawą”, którą następnie uzupełniono.

Ustawa ta definiuje związek partnerski jako nieformalny związek dwóch osób różnej lub tej samej płci, które zamieszkują wspólnie jako para i złożyły oświadczenie przed urzędnikiem stanu cywilnego (officier de l’état civil) właściwego dla gminy, w której mają wspólne miejsce stałego pobytu (domicile) lub zamieszkania.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

Zgodnie z art. 10 ustawy w przypadku niezawarcia szczególnej umowy majątkowej ustawowym ustrojem majątkowym jest rozdzielność majątkowa. Każdy z partnerów zachowuje zatem swój majątek ruchomy i nieruchomy, którego własność jest w stanie udowodnić, korzyści i dochody z tego majątku oraz przychody ze stosunku pracy. W odniesieniu do majątku, którego odrębnej własności żaden z partnerów nie jest w stanie udowodnić, obowiązuje domniemanie współwłasności.

Partnerzy mogą odstąpić od ustawowego ustroju majątkowego w drodze określenia skutków majątkowych związku partnerskiego w umowie podlegającej rejestracji.

Ustawa przewiduje ponadto podstawowy ustawowy ustrój majątkowy, który stosuje się do wszystkich związków partnerskich. Jego zasadniczym elementem jest obowiązek wzajemnego wsparcia materialnego (apport mutuel d’une aide matérielle) proporcjonalnie do środków, jakimi dysponuje każdy z partnerów. Co więcej, każdy z partnerów samodzielnie odpowiada za długi osobiste zaciągnięte przed zawarciem związku partnerskiego lub w trakcie jego trwania. Ponadto partnerzy nie mogą indywidualnie dysponować prawami, które zabezpieczają ich wspólne miejsce zamieszkania lub jego wyposażenie.

Zgodnie z ustawą partnerom przysługuje taka sama ochrona socjalna jak małżonkom, np. renta rodzinna oraz takie same ulgi podatkowe, w tym w zakresie opłat rejestracyjnych, podatku od spadków oraz podatków bezpośrednich.

Do tej jedynej formy zarejestrowanego związku partnerskiego w Luksemburgu stosuje się ustawowy ustrój majątkowy.

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Partnerzy mogą zdecydować, że nie będą zawierać żadnej umowy majątkowej. W takim przypadku w związku partnerskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy. Partnerzy mogą także zawrzeć umowę, w której określą skutki majątkowe ich związku partnerskiego.

Istnienie takiej umowy należy zgłosić urzędnikowi stanu cywilnego przy składaniu oświadczenia o zawarciu związku partnerskiego. Na wniosek urzędnika stanu cywilnego umowę przekazuje się w terminie trzech dni roboczych do Prokuratury Generalnej (Parquet Général), gdzie dokonuje się jej rejestracji, a następnie przechowuje się ją w rejestrze cywilnym (Répertoire Civil). Po rejestracji związku partnerskiego w rejestrze cywilnym oświadczenie o jego zawarciu wywiera skutki wobec osób trzecich.

Partnerzy mogą dowolnie zmieniać ustrój majątkowy w drodze umowy zmieniającej (convention modificative) przedkładanej urzędnikowi stanu cywilnego, który otrzymał pierwotny dokument. O każdej kolejnej zmianie umowy należy powiadomić Prokuraturę Generalną, dopełniając tych samych formalności.

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

Swoboda organizowania stosunków majątkowych w zarejestrowanym związku partnerskim podlega ograniczeniom. W odniesieniu do każdego związku partnerskiego obowiązuje podstawowy ustawowy ustrój majątkowy wraz z wynikającymi z niego określonymi skutkami majątkowymi, od których nie można się uchylić w drodze umowy.

Partnerzy są zatem zobowiązani do udzielania sobie wzajemnego wsparcia materialnego. Każdy z partnerów musi wnosić wkład w wydatki ponoszone w związku partnerskim proporcjonalnie do środków, którymi dysponuje. Partnerzy ponoszą odpowiedzialność solidarną wobec osób trzecich za długi zaciągnięte w celu zaspokojenia codziennych potrzeb gospodarstwa domowego lub na potrzeby wspólnego miejsca zamieszkania, nawet po rozwiązaniu związku partnerskiego. Odpowiedzialność solidarna (solidarité) nie ma jednak zastosowania do wydatków wyraźnie nadmiernych, przy uwzględnieniu stylu życia partnerów, racjonalności lub nieracjonalności transakcji bądź dobrej lub złej wiary osoby trzeciej, z którą jeden z partnerów zawarł umowę. W przypadku zakupów na kredyt odpowiedzialność solidarna obowiązuje wyłącznie wówczas, gdy oboje partnerzy wyrazili zgodę na zakup.

Co więcej, jeśli chodzi o wspólne miejsce zamieszkania i jego wyposażenie, partnerzy nie mogą ich zbywać samodzielnie. Partner, który nie wyraził zgody na zbycie, może zażądać jego unieważnienia (annulation).

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Zarejestrowany związek partnerski kończy się automatycznie w przypadku zawarcia związku małżeńskiego przez jednego lub oboje partnerów lub w przypadku śmierci jednego z partnerów, ze skutkiem od chwili tego zdarzenia.

Zarejestrowany związek partnerski można zakończyć także na mocy wspólnego oświadczenia woli (déclaration conjointe) lub jednostronnego oświadczenia woli (déclaration unilatéral).

Jeżeli chodzi o stosunki między partnerami, rozwiązanie (dissolution) zarejestrowanego związku partnerskiego staje się skuteczne z dniem jego rejestracji. Rozwiązanie wywiera skutki wobec osób trzecich od chwili jego rejestracji w rejestrze cywilnym.

Rozwiązanie zarejestrowanego związku partnerskiego pociąga za sobą ustanie (liquidation) ustroju majątkowego. Jeżeli nie uzgodniono inaczej w umowie, każdy z partnerów otrzymuje z powrotem swój majątek osobisty, a majątek wspólny przypada partnerom w częściach równych.

Jeśli jednak byli partnerzy sobie tego życzą, mogą nadal pozostawać współwłaścicielami majątku (rester en indivision).

Zakończenie związku partnerskiego pociąga za sobą ustanie obowiązku wzajemnego wsparcia materialnego, chyba że partnerzy uzgodnią odmiennie lub odmiennie postanowi sąd.

Sąd rodzinny może wyjątkowo przyznać jednemu z partnerów alimenty (aliments) lub wydać postanowienie o pilnych środkach tymczasowych (mesures urgentes et provisoires) uzasadnionych zakończeniem zarejestrowanego związku partnerskiego.

W prawie luksemburskim nie przewiduje się unieważnienia zarejestrowanego związku partnerskiego.

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Śmierć jednego z partnerów pociąga za sobą rozwiązanie i ustanie związku partnerskiego.

Partnerzy nie dziedziczą po sobie na mocy ustawy, chyba że wskażą siebie w testamencie sporządzonym na zasadach ogólnych.

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

Art. 1007-1 nowego kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że sąd rodzinny rozpatruje wnioski w sprawie wkładów w wydatki ponoszone w zarejestrowanym związku partnerskim, a także przewiduje środki tymczasowe na wypadek zakończenia zarejestrowanego związku partnerskiego.

We wszystkich pozostałych kwestiach stosuje się przepisy ogólne.

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Każdy z partnerów ponosi wobec osób trzecich odpowiedzialność solidarną, także po zakończeniu trwania związku partnerskiego, za długi zaciągnięte przez obu partnerów lub przez jednego z nich w trakcie trwania związku partnerskiego w celu zaspokojenia codziennych potrzeb gospodarstwa domowego oraz za wydatki dotyczące wspólnego miejsca zamieszkania.

Odpowiedzialność solidarna nie ma jednak zastosowania do wydatków wyraźnie nadmiernych, przy uwzględnieniu stylu życia partnerów, racjonalności lub nieracjonalności transakcji bądź dobrej lub złej wiary osoby trzeciej, z którą jeden z partnerów zawarł umowę. Nie ma ona także zastosowania do zobowiązań wynikających z zakupów na raty, chyba że takich zakupów dokonano za zgodą obojga partnerów.

Z zastrzeżeniem wyżej wymienionych przepisów każdy z partnerów samodzielnie odpowiada za długi osobiste zaciągnięte przed zawarciem związku partnerskiego lub w trakcie jego trwania.

Co więcej, jeśli chodzi o wspólne miejsce zamieszkania i jego wyposażenie, partnerzy nie mogą ich zbywać samodzielnie. Partner, który nie wyraził zgody na zbycie, może zażądać jego unieważnienia.

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Jeżeli obowiązywał ustawowy ustrój majątkowy, każdy z partnerów odzyskuje swój majątek i długi osobiste. Jeżeli strony dojdą do porozumienia, przeprowadza się polubowny (à l’amiable) podział majątku wspólnego, w przeciwnym razie podziału dokonuje się na drodze sądowej.

Zastosowanie mają przepisy ogólne dotyczące współwłasności i podziału (art. 815 i nast. kodeksu cywilnego).

We wszystkich sprawach dotyczących utrzymania majątku wspólnego oraz przyznania go jednemu z partnerów, sprzedaży majątku wspólnego w drodze licytacji oraz skutków podziału stosuje się przepisy o dziedziczeniu (art. 718 i nast. kodeksu cywilnego).

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Akty prawne między żyjącymi (actes entre vifs) – odpłatnie lub nieodpłatnie przenoszące prawa rzeczowe do nieruchomości (droits réels immobiliers) inne niż prawa pierwszeństwa (privilèges) lub hipoteki (hypothèques) – w każdym przypadku podlegają wpisowi do rejestru w urzędzie rejestracji hipotek (Bureau de la Conservation des Hypothèques) właściwemu dla miejsca położenia nieruchomości.

Stosuje się przepisy zmienionej ustawy z dnia 25 września 1905 r. o rejestracji praw do nieruchomości (loi modifiée du 25 septembre 1905 sur la transcription des droits réels immobiliers).

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

Zgodnie z ustawą o zarejestrowanych związkach partnerskich rodzajem związku cywilnego przewidzianym w maltańskim prawie jest „zarejestrowany związek partnerski” (unjoni ċivili) – rozdział 530 Zbioru Praw Malty. Zawarcie zarejestrowanego związku partnerskiego jest możliwe między dwoma osobami tej samej lub odmiennej płci. Zawarcie związku partnerskiego wywołuje takie same skutki prawne jak zawarcie małżeństwa cywilnego. Partnerzy, którzy zawarli zarejestrowany związek partnerski przed wejściem w życie ustawy z 2017 r. o zmianie ustawy o małżeństwie oraz innych ustaw, mogą przekształcić zarejestrowany związek partnerski w małżeństwo cywilne w terminie 5 lat począwszy od dnia 1 września 2017 r. W przypadku przekształcenia zarejestrowanego związku partnerskiego w małżeństwo zarejestrowany związek partnerski ulega rozwiązaniu z chwilą jego przekształcenia, a będące wynikiem takiego przekształcenia małżeństwo uznaje się za zawarte z chwilą zawarcia zarejestrowanego związku partnerskiego.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

Ponieważ zarejestrowany związek partnerski i małżeństwo wywołują takie same skutki prawne, również ustrój majątkowy jest tożsamy w obu tych przypadkach. Państwo maltańskie zapewnia osobom chcącym zawrzeć zarejestrowany związek partnerski zgodnie z prawem maltańskim swobodę wyboru ustroju, który będzie regulował kwestie związane z ich majątkiem. Niemniej głównym ustrojem majątkowym na Malcie jest wspólność majątkowa.

Ustrój ten obowiązuje z mocy prawa w odniesieniu do każdego zarejestrowanego związku partnerskiego, chyba że osoby, które zawarły już zarejestrowany związek partnerski lub które zamierzają zawrzeć taki związek, postanowią, że ich majątek będzie podlegał innemu ustrojowi, przy czym taki inny ustrój nie może być sprzeczny z duchem maltańskiego prawa. Umowa regulująca taki ustrój majątkowy musi mieć formę dokumentu urzędowego.

Na Malcie funkcjonują również inne małżeńskie ustroje majątkowe, które mają zastosowanie także w przypadku zarejestrowanych związków partnerskich: rozdzielność majątkowa i wspólność dorobku pod osobnym zarządem.

Wspólność majątkowa, która stanowi ustawowy ustrój majątkowy na Malcie, oznacza, że wszelki majątek nabyty przez partnerów po zawarciu zarejestrowanego związku partnerskiego będzie wchodził w skład ich wspólnego majątku, a zatem obydwu z nich będzie przysługiwał równy udział w tym majątku. W prawie maltańskim wyraźnie wskazano przedmioty majątkowe, które są objęte wspólnością majątkową – kategoria ta nie obejmuje darowizn, spadków ani majątku osobistego każdego z małżonków stanowiącego jego wyłączną własność (paraphernal property).

Rozdzielność majątkowa to kolejny ustrój majątkowy, który partnerzy mogą wybrać zamiast wspólności majątkowej – w jego ramach każdy z partnerów zachowuje prawo do sprawowania pełnej kontroli nad majątkiem nabytym przed zawarciem zarejestrowanego związku partnerskiego i po jego zawarciu oraz samodzielnego zarządu tym majątkiem bez konieczności uzyskania zgody drugiego partnera.

Wspólność dorobku pod osobnym zarządem to kolejny ustrój, który partnerzy mogą wybrać zamiast wspólności majątkowej. W jego ramach przyjmuje się, że każdemu z partnerów przysługuje prawo do nabywania przedmiotów majątkowych, władania nimi oraz do zarządzania przedmiotami majątkowymi nabytymi we własnym imieniu, tak, jak gdyby stanowiły one jego wyłączną własność. Wybór powyższego ustroju nie wyklucza jednak możliwości wspólnego nabycia przedmiotów majątkowych przez partnerów, które to przedmioty podlegają wówczas ich wspólnemu zarządowi.

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Jeżeli chodzi o wspólność majątkową, zgodnie z ogólnie obowiązującą zasadą obaj partnerzy są zobowiązani do wspólnego rozporządzania i zarządu majątkiem wspólnym. W przypadku tego konkretnego ustroju w prawie maltańskim wyróżnia się jednak czynności zwykłego zarządu, których dokonać może jeden z partnerów działający samodzielnie, i czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, których mogą dokonać wyłącznie obaj partnerzy działający wspólnie. W prawie maltańskim wyszczególniono wyłącznie czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, co oznacza, że w przypadku gdy danej czynności nie wymieniono wyraźnie w przepisach, należy ją uznać za czynność zwykłego zarządu. Dlatego też jednym z wymogów formalnych, którego należy zawsze przestrzegać w przypadku wspólności majątkowej, jest wymóg uzyskania zgody obu partnerów. W przypadku nieudzielenia przez partnera zgody na czynność przeniesienia lub ustanowienia prawa rzeczowego lub osobistego na ruchomości i nieruchomości taka czynność może zostać unieważniona na wniosek partnera, który nie udzielił zgody na jej dokonanie.

Jeżeli chodzi o rozdzielność majątkową, ogólna zasada stanowi, że każdy z partnerów ma prawo do rozporządzania i zarządu swoim majątkiem we własnym imieniu, bez konieczności uzyskania zgody drugiego partnera.

Jeżeli chodzi o wspólność dorobku pod osobnym zarządem, zgodnie z ogólnie obowiązującą zasadą w przypadku gdy jeden z partnerów postanawia nabyć przedmiot majątkowy we własnym imieniu, nie jest zobowiązany do wcześniejszego uzyskania zgody drugiego partnera i dysponuje prawem do rozporządzania i zarządu tym przedmiotem we własnym imieniu. Natomiast w przypadku, gdy obaj partnerzy postanowią nabyć dany przedmiot majątkowy wspólnie, wymaga to uzyskania zgody obu z nich i są oni uprawnieni do wspólnego rozporządzania i zarządu tym przedmiotem.

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

Jeżeli chodzi o wspólność majątkową, obaj partnerzy są zobowiązani do dokonywania czynności wspólnie. W związku z tym nie dysponują swobodą w zakresie samodzielnego rozporządzania i zarządu majątkiem, z wyjątkiem czynności zwykłego zarządu, które nie wymagają zgody obu partnerów.

Natomiast w przypadku, gdy partnerzy zdecydują się na rozdzielność majątkową, każdy z nich może swobodnie rozporządzać majątkiem we własnym imieniu, przy czym drugi partner nie ma żadnego wpływu na podejmowane w tym zakresie decyzje.

W przypadku wspólności dorobku pod osobnym zarządem jeżeli jeden z partnerów nabędzie przedmiot majątkowy bez zgody drugiego partnera, nabywający partner jest uprawniony do swobodnego rozporządzania tym przedmiotem bez żadnych ograniczeń. Jeżeli natomiast partnerzy wspólnie nabędą przedmioty majątkowe, w sprawach dotyczących tych przedmiotów mają obowiązek działać wspólnie.

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

W odniesieniu do wspólności majątkowej przepisy wyraźnie stanowią, że ustrój ten zaczyna obowiązywać z dniem zawarcia małżeństwa i ustaje z dniem śmierci jednego z małżonków lub rozwiązania małżeństwa. Przepisy stanowią ponadto, że w przypadku separacji małżonkowie mogą wystąpić o sądowy podział majątku wspólnego.

Jeżeli chodzi o wspólność dorobku pod osobnym zarządem, przepisy stanowią, że ustrój ten ustaje m.in. w przypadku rozwiązania małżeństwa oraz orzeczenia separacji sądowej.

Natomiast w ramach ustroju rozdzielności majątkowej, w przypadku rozwiązania małżeństwa, separacji lub unieważnienia małżeństwa, małżonkowie w dalszym ciągu rozporządzają i zarządzają przedmiotami majątkowymi, które nabyli we własnym imieniu.

Powyższa zasada ma również zastosowanie do zarejestrowanych związków partnerskich.

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

W przypadku śmierci jednego z partnerów maltańskie prawo spadkowe ma zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy Malta ma jurysdykcję w tym zakresie, a najważniejszym czynnikiem, który należy wziąć w tym kontekście pod uwagę, jest to, czy spadkodawca pozostawił po sobie testament.

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

Organem właściwym do rozpoznawania spraw dotyczących małżeńskich ustrojów majątkowych jest Wydział Rodzinny Sądu Cywilnego (Civil Court – Family Section).

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Ustanowienie ustroju majątkowego między partnerami prowadzi w stosownych przypadkach do powstania stosunku prawnego między partnerami a osobami trzecimi. Osoby trzecie są uprawnione do wykonywania przysługujących im praw względem obu partnerów łącznie lub względem każdego z partnerów z osobna – w zależności od tego, z kim zawarły one umowę lub z kim łączy je stosunek zobowiązaniowy.

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Podział majątku przeprowadza się zazwyczaj po wniesieniu przez partnerów pozwu o separację lub rozwiązanie związku. Przed wniesieniem sprawy do właściwego sądu w przypadku tego rodzaju postępowań partnerzy mają obowiązek podjęcia próby mediacji, w toku której zadaniem mediatora jest pojednanie partnerów.

Jeżeli mediacja okaże się skuteczna, partnerzy mogą dokonać separacji w sposób polubowny – w takim przypadku określają prawa przysługujące im we wzajemnych relacjach oraz regulują sposób wykonywania prawa do pieczy nad dziećmi i kwestie związane z podziałem majątku wspólnego, sporządzając dokument urzędowy, który bada następnie właściwy sąd, aby zagwarantować zachowanie równowagi między prawami partnerów. Po zatwierdzeniu umowy przez właściwy sąd poświadcza się ją notarialnie i wpisuje się ją do odpowiedniego rejestru. Dopiero wówczas nabiera ona pełnej mocy prawnej i staje się skuteczna względem osób trzecich.

Jeżeli mediacja okaże się nieskuteczna i partnerzy nie będą w stanie osiągnąć porozumienia, mają obowiązek zwrócić się do właściwego sądu o wszczęcie postępowania w sprawie o rozwiązanie ustroju majątkowego, aby podzielić między siebie majątek wspólny. Gdy wyrok właściwego sądu uzyska przymiot powagi rzeczy osądzonej, następuje jego publikacja – od tej chwili nabiera on pełnej mocy prawnej i wywołuje skutki względem osób trzecich.

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Aby zarejestrować nieruchomość na Malcie, notariusz, który sporządził umowę dotyczącą tej nieruchomości, składa w tym celu notę notarialną w rejestrze publicznym. Po złożeniu noty notarialnej nieruchomość zostaje niezwłocznie zarejestrowana, a umowa staje się prawnie wiążącą dla stron, jak również skuteczna względem osób trzecich.

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

Poza instytucją małżeństwa w Austrii funkcjonuje również instytucja zarejestrowanego związku partnerskiego, którą regulują przepisy ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich (Eingetragene Partnerschaft-Gesetz, EPG).

W wyroku z dnia 4 grudnia 2017 r. Trybunał Konstytucyjny uchylił rozbieżne przepisy dotyczące związków osób różnej płci i tej samej płci. Od dnia 1 stycznia 2019 r. w Austrii pary jednopłciowe mogą zawierać związki małżeńskie. Analogicznie pary osób różnej płci mogą obecnie zawierać zarejestrowane związki partnerskie (wcześniej możliwość ta zarezerwowana była wyłącznie dla par jednopłciowych).

Przepisy dotyczące zarejestrowanych związków partnerskich różnią się od przepisów dotyczących małżeństw w nieznacznym stopniu, np. w zakresie minimalnego wieku (18 lat; z chwilą ukończenia 16. roku życia nie trzeba przedstawiać zaświadczenia o braku przeszkód małżeńskich – Ehefähigkeitserklärung) i rozwiązania związku (jest to możliwe po trzyletnim okresie separacji; w przypadku związków małżeńskich w wyjątkowych sytuacjach okres ten wynosi sześć lat).

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

Tak jak w przypadku małżeństwa domyślnym ustrojem majątkowym, który ma zastosowanie do zarejestrowanych związków partnerskich, jest rozdzielność majątkowa (Gütertrennung) (§ 1217 ust. 2 w związku z § 1233 austriackiego kodeksu cywilnego – Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch). Każdy z zarejestrowanych partnerów zachowuje majątek nabyty przed zawarciem związku i jest wyłącznym właścicielem majątku nabywanego po jego zawarciu. Każdy z zarejestrowanych partnerów jest również jedynym wierzycielem względem swoich dłużników i jedynym dłużnikiem względem swoich wierzycieli.

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Zarejestrowani partnerzy mogą wskazać ustrój majątkowy w umowie zarejestrowanego związku partnerskiego na tych samych zasadach co małżonkowie. Partnerzy mogą wybrać inny ustrój majątkowy niż domyślny w drodze umowy. Umowę taką należy sporządzić w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności (§ 1 ustawy o aktach notarialnych – Notariatsaktsgesetz).

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

Pod względem merytorycznym zasady są takie same jak w przypadku małżeństw.

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Pod względem merytorycznym zasady są takie same jak w przypadku małżeństw (§§ 24 i nast. ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich).

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Pod względem merytorycznym zasady są takie same jak w przypadku małżeństw (§§ 24 i nast. ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich).

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

Pod względem merytorycznym zasady są takie same jak w przypadku małżeństw.

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Pod względem merytorycznym zasady są takie same jak w przypadku małżeństw.

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Pod względem merytorycznym zasady są takie same jak w przypadku małżeństw.

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Wniosek o wpisanie prawa własności do rejestru nieruchomości należy złożyć do sądu rejonowego (Bezirksgericht) właściwego dla miejsca położenia nieruchomości, która ma zostać wpisana do rejestru.

Wnioskodawca ma obowiązek złożyć wniosek na piśmie i opatrzyć go podpisem. Co do zasady podpis nie wymaga poświadczenia, chyba że wniosek zawiera oświadczenie o wyrażeniu zgody na wpis do rejestru (Aufsandungserklärung).

Do wniosku należy załączyć dokument urzędowy lub dokument prywatny, który potwierdza tytuł prawny do nabycia nieruchomości (np. umowę sprzedaży) i który został opatrzony poświadczonymi podpisami stron. Oprócz dokładnych informacji na temat nieruchomości dokumenty prywatne muszą zawierać oświadczenie o wyrażeniu zgody na wpis do rejestru (Aufsandungserklärung).

Oświadczenie o wyrażeniu zgody na wpis do rejestru jest jednoznacznym oświadczeniem o wyrażeniu zgody na rejestrację (wpis do rejestru nieruchomości) złożonym przez osobę, której prawo zostało ograniczone, obciążone, unieważnione lub przeniesione na inną osobę (w przypadku umowy sprzedaży osobą tą jest sprzedawca). Oświadczenie o wyrażeniu zgody na wpis do rejestru poświadcza sąd lub notariusz, zaś podpisuje je umawiająca się strona. Oświadczenie o wyrażeniu zgody na wpis do rejestru można również załączyć do wniosku o wpisanie prawa własności do rejestru nieruchomości. Wówczas podpisy złożone na wniosku poświadcza sąd lub notariusz.

Do wniosku należy również dołączyć zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach (steuerrechtliche Unbedenklichkeitsbescheinigung) zgodnie z § 160 federalnego kodeksu podatkowego (Bundesabgabeordnung). Zaświadczenie jest wydanym przez organ podatkowy (Finanzamt) potwierdzeniem braku przeszkód natury podatkowej, które uniemożliwiałyby wpis prawa własności nieruchomości do rejestru nieruchomości.

Jeżeli wniosek sporządził adwokat lub notariusz, należy go złożyć drogą elektroniczną. Wówczas załączniki należy przesłać do archiwum dokumentów elektronicznych. Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach wydane przez organ podatkowy można następnie zastąpić samodzielnym rozliczeniem podatkowym (Selbstberechnungserklärung) sporządzonym przez adwokata lub notariusza.

Uwaga: niedawno wprowadzono na tej stronie zmiany w oryginalnej wersji językowej . Strona w wybranej przez Ciebie wersji językowej jest obecnie tłumaczona przez nasze służby tłumaczeniowe.

Skutki majątkowe zarejestrowanych związków partnerskich - Portugalia

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

W portugalskim systemie prawnym nie przewidziano możliwości zawierania zarejestrowanych związków partnerskich.

Ustawą nr 7/2001, zmienioną ustawą nr 71/2018 z dnia 31 grudnia 2018 r., ustanowiono pewne środki ochrony nieformalnych konkubinatów (uniões de facto). Środki te wymieniono w art. 3 wspomnianej ustawy – obejmują one prawo do korzystania ze wspólnego lokalu mieszkalnego oraz prawo do pobierania renty w przypadku śmierci jednego z konkubentów. Ponadto w art. 2020 portugalskiego kodeksu cywilnego (Código Civil) przewidziano możliwość wypłacania świadczeń alimentacyjnych z majątku zmarłego konkubenta w przypadku śmierci jednego z konkubentów.

Z aktualną wersją przywołanych powyżej aktów prawnych w języku portugalskim można zapoznać się na poniższych stronach internetowych:

ustawa nr 7/2001

portugalski kodeks cywilny

Uwaga: Informacje przedstawione na tej stronie mają charakter ogólny. Nie są wyczerpujące ani wiążące dla punktu kontaktowego, europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych, sądów ani żadnych innych osób. Należy każdorazowo zapoznawać się z aktualną wersją obowiązujących przepisów. Powyższe informacje nie zastępują porady prawnej udzielonej przez osobę wykonującą jeden z zawodów prawniczych.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 1.

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 1.

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 1.

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 1.

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 1.

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 1.

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 1.

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 1.

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Odpowiedź na to pytanie można znaleźć w odpowiedzi na pytanie 1.

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

Słoweński system prawny nie przewiduje instytucji zarejestrowanego związku partnerskiego.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

/

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

/

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

/

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

/

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

/

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

/

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

/

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim?

/

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

/

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

W Finlandii przewidziano wyłącznie jeden rodzaj zarejestrowanego związku partnerskiego. Do 2017 r. pary osób tej samej płci mogły zarejestrować swój związek partnerski.

Na początku marca 2017 r. weszły w życie zmiany ustawy o małżeństwie oraz zmiany ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich. W rezultacie tych zmian w Finlandii zniesiono możliwość zawierania zarejestrowanych związków partnerskich, ale osoby pozostające w związkach jednopłciowych mają możliwość zawarcia małżeństwa.

Osoby pozostające w zarejestrowanych związkach partnerskich mogą – jeżeli wyrażają taką wolę – przekształcić swój związek partnerski w związek małżeński, o ile zawarły związek partnerski w Finlandii. Przekształcenie związku partnerskiego w małżeństwo nie jest jednak obowiązkowe i partnerzy mogą pozostać w zarejestrowanym związku partnerskim, jeżeli wyrażają taką wolę.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

W odniesieniu do zarejestrowanych związków partnerskich stosuje się te same przepisy dotyczące ustrojów majątkowych co w odniesieniu do małżeństw.

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Zarejestrowani partnerzy mogą zawrzeć umowę majątkową przed zawarciem związku partnerskiego lub po jego zawarciu. Przekształcenie zarejestrowanego związku partnerskiego w małżeństwo pozostaje bez uszczerbku dla ważności umowy majątkowej zawartej przed zawarciem związku partnerskiego lub po jego zawarciu.

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

W odniesieniu do zarejestrowanych związków partnerskich stosuje się te same przepisy dotyczące ustrojów majątkowych co w odniesieniu do małżeństw.

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Podziału majątku po rozwiązaniu zarejestrowanego związku partnerskiego dokonuje się w taki sam sposób jak podziału majątku po orzeczeniu rozwodu.

Podział lub rozdział majątku może nastąpić w okresie przejściowym poprzedzającym rozwiązanie zarejestrowanego związku partnerskiego, który ustanowiono, aby dać partnerom czas do namysłu, tj. niezwłocznie po wniesieniu sprawy do sądu rejonowego. Z wnioskiem o przeprowadzenie podziału majątku może wystąpić dowolny z partnerów pozostających w zarejestrowanym związku partnerskim.

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Podziału majątku w przypadku śmierci któregokolwiek z zarejestrowanych partnerów dokonuje się w taki sam sposób jak podziału majątku w przypadku śmierci małżonka, przy czym pozostającemu przy życiu partnerowi przysługują takie same prawa jak pozostającemu przy życiu małżonkowi.

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

W Finlandii organy nie wszczynają postępowań w tym zakresie z urzędu. Jeżeli partnerom nie uda się osiągnąć porozumienia w kwestii podziału majątku, sąd rejonowy (Käräjäoikeus) wyznacza, po otrzymaniu stosownego wniosku, osobę odpowiedzialną za przeprowadzenie podziału majątku.

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Ustrój majątkowy, jakiemu podlega zarejestrowany związek partnerski, wpływa na stosunki prawne między partnerem a osobą trzecią w taki sam sposób jak analogiczny ustrój majątkowy ustanowiony w odniesieniu do związku małżeńskiego.

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Podziału majątku po rozwiązaniu zarejestrowanego związku partnerskiego dokonuje się w taki sam sposób jak podziału majątku po ustaniu małżeństwa.

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Aby wpisać do rejestru prawo własności nieruchomości, należy wystąpić z wnioskiem w tym zakresie. Rejestrem, do którego wpisuje się prawa własności nieruchomości, jest publiczny rejestr praw własności i hipotek. Po dokonaniu wpisu prawa własności dane nowego właściciela figurują na zaświadczeniu potwierdzającym przysługujące mu prawo własności nieruchomości.

Jeżeli wskutek podziału nieruchomości lub wydzielenia jej części doszło do zmiany właściciela nieruchomości, wpis prawa własności nieruchomości do rejestru będzie wiązał się z koniecznością przesłania do Państwowego Urzędu Kartograficznego Finlandii (Maanmittauslaitos) oryginału umowy o podział nieruchomości lub wydzielenie jej części, uzasadnienia dokonania podziału (np. pisma z sądu rejonowego informującego o wniesieniu do tego sądu sprawy o rozwiązanie związku partnerskiego), a także wszelkich dowodów uiszczenia podatku od przeniesienia własności nieruchomości.

Bieg terminu na wpisanie do rejestru prawa własności nieruchomości podlegającej podziałowi wskutek rozwiązania zarejestrowanego związku partnerskiego rozpoczyna się z chwilą dokonania podziału. Termin na dokonanie wpisu w rejestrze wynosi sześć miesięcy.

1 Czy w tym państwie członkowskim występują różne formy „zarejestrowanych związków partnerskich”? Jakie są różnice między poszczególnymi formami?

Nie, w Szwecji istnieje tylko jedna forma zarejestrowanego związku partnerskiego, przewidziana dla osób tej samej płci. Możliwość rejestrowania związków partnerskich zniesiono jednak w 2009 r. w związku z wprowadzeniem zmian do szwedzkiego kodeksu małżeńskiego, w wyniku których pary osób tej samej płci mogą teraz zawierać związki małżeńskie na takich samych warunkach jak pary różnopłciowe. Przepisy kodeksu małżeńskiego mają zastosowanie na równi do par tej samej płci i rożnych płci. Związki partnerskie zarejestrowane przed 2009 r. pozostają jednak ważne do czasu ich rozwiązania przez strony albo przekształcenia w związek małżeński na wniosek stron.

2 Czy w tym państwie członkowskim obowiązuje ustawowy ustrój majątkowy zarejestrowanych związków partnerskich? Jaka jest jego treść? Do jakich form „zarejestrowanego związku partnerskiego” ma on zastosowanie?

Do zarejestrowanych związków partnerskich mają zastosowanie te same przepisy co do związków małżeńskich.

3 Jak partnerzy mogą zorganizować swoje stosunki majątkowe? Jakie są w tym przypadku wymogi formalne?

Do zarejestrowanych związków partnerskich mają zastosowanie te same przepisy co do związków małżeńskich.

4 Czy istnieją ograniczenia swobody organizowania stosunków majątkowych przez partnerów?

Do zarejestrowanych związków partnerskich mają zastosowanie te same przepisy co do związków małżeńskich.

5 Jakie są skutki prawne rozwiązania lub unieważnienia w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Do zarejestrowanych związków partnerskich mają zastosowanie te same przepisy co do związków małżeńskich.

6 Jakie są skutki prawne śmierci jednego z partnerów w odniesieniu do skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego?

Do zarejestrowanych związków partnerskich mają zastosowanie te same przepisy co do związków małżeńskich.

7 Który urząd jest uprawniony do podejmowania decyzji w kwestiach związanych ze skutkami majątkowymi zarejestrowanego związku partnerskiego?

Do zarejestrowanych związków partnerskich mają zastosowanie te same przepisy co do związków małżeńskich.

8 Jaki jest wpływ skutków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego na stosunki prawne między jednym z partnerów a osobami trzecimi?

Do zarejestrowanych związków partnerskich mają zastosowanie te same przepisy co do związków małżeńskich.

9 Krótki opis procedur podziału majątku i ustania stosunków majątkowych zarejestrowanego związku partnerskiego w tym państwie członkowskim

Do zarejestrowanych związków partnerskich mają zastosowanie te same przepisy co do związków małżeńskich.

10 Jakie są procedury rejestracji nieruchomości i jakie dokumenty lub informacje są zwykle wymagane?

Do zarejestrowanych związków partnerskich mają zastosowanie te same przepisy co do związków małżeńskich.